AHENATON
Eski Mısır firavunlarından (krallarından) biri olan Ahenaton, İÖ 1379 ve 1362 yıllan arasında, 17 yıl süreyle Mısır’ı yönetmiştir.
Güçlü ve zengin bir ülke' olan Mısır’ın halkı bu gücün kaynağını çok sayıda tanrıları olmasına bağlıyordu. Oysa IV. Amenhotep (ya da IV. Amenofis) adıyla tahta çıkmış olan Ahenaton, bir süre sonra bütün öbür tanrıları yadsıyarak tek bir tanrıya inandığını açıkladı. Güneş tanrısı Aton’un tek tanrı olduğu bu yeni dini benimseyince, babasından gelen Amenhotep adım bırakıp “Aton’un hizmetkârı” anlamındaki Ahenaton adını aldı. Başkentini de değiştirerek, ülkeyi Teb kenti yerine, Aton’a adanan ve bugünkü adı Amarna olan yeni bir kentten yönetmeye başladı.
A henaton’un tek bir tanrıya inanması halkını tedirgin etmişti. Özellikle A henaton’un düşmanları, onun eski firavunlar kadar güçlü olmayı amaçladığına ve artık büyük ölçüde rahiplerin eline geçmiş olan dinsel gücü yeniden kazanmaya çalıştığına inanıyorlardı. O nlara göre tek bir tanrıya tapmak çok yanlıştı.
Ahenaton babası gibi bir asker değil, her şeyden önce bir düşünürdü. Zamanının büyük bölümünü Amama’da, kansı Nefertiti ile birlikte yeni dinin “gerçeklerini” bulmaya çalışarak geçiriyordu. Düşman ülkeler firavunun savaşçı olmamasından yararlanarak Mısır topraklarına akınlar düzenlediler. A henaton’un ölümünden sonra yerine önce damadı Smenhkare, sonra da öbür damadı Tutanhamon (bak. TUTANHAMON) geçti. Tutanhamon’ un mezarı, Ahenaton dönemindeki Mısır sanatının inceliğini ve zenginliğini sergiler. Ahenaton halkını tek bir tanrıya inanmaya zorlayan ilk yöneticilerden biridir. Ama onun ölümünden sonra görüşleri yasaklanmış ve eski inançlar yeniden canlanmıştır.
