Arsenik
Arsenik, Periyodik çizelgenin VA grubunda yer alan kimyasal element. Simgesi As, atom sayısı 33, atom ağırlığı 74,9216 olan arsenik, Yer kabuğunda yalnızca yaklaşık milyonda 5,5 parça oranında bulunur. Buna karşılık, aşağı yukarı bütün metal sülfürlerinde, özellikle de turuncu realgar (As S), sarı orpimentin (As/2 S/3) ve arsenopiritte (FeAsS) bulunur. Arsenik ve bazı arsenik bileşikleri çok eski dönemlerden bu yana bilinir. Aristoteles arseniğin bir tür sülfür olduğunu düşünmüş, Albertus Magnus arsenik üretim yöntemini ilk olarak betimlemiş (1250'ye doğru) ve o tarihten beri, yöntemde pek az değişiklik yapılmıştır. Arsenopirit minerali ısıtılır ve arsenik gazı çıkararak ayrışır. Gaz, soğuk bir yüzey üstünde yoğunlaştırılabilir.
Arsenik, üç değişik alotrop biçimde bulunur; sarı (a) siyah (ß) ve metalik ya da gri (µ). Normalde, en kararlı biçimi olan, normal basınçta erimeyen, 615 °C dolayında süblime edilen metalik biçimde bulunur; öbür metallerle alaşımlar oluşturur; α ve ß alotroplarının metalik özellikleri yoktur. Arsenik oldukça tepkin bir elementtir. 400°C'ın üstünde mavimsi biralevle, arseniktrioksit (As/2 0/3) oluşturarak yanar. Bu bileşik "beyaz arsenik" diye adlandırılır ve fare zehiri olarak kullanılır.
Arsenik Aristoteles çağında bakırı sertleştirmek için kullanılmıştır. Turuncu ve sarı arsenik de, uzun süredir deri sanayisinde kıl dökücü olarak kullanılmaktadır. Sarı arsenik (orpiment) gümüş üstünde ovalandığında yüzeye altın rengi verir.
Arseniğin zehirleyici özelliği Eski Çağ'dan bu yana bilinir ve tarih boyunca birçok cinayette kullanılmıştır. Ama insan bedeninde tırnaklarda ve saçlarda birikir -uzun süre önce ölmüş kişilerin bedenlerinde bile- ve Marsh testiyle belirlenebilir. Arsenik zehirlenmesinin ivegen belirtileri, ishal ve kramplardır. Süreğen zehirlenme durumlarında, kansızlık ve felce yol açabilir. Derinin arsenikle uzun süreli temasıysa, kanser urları oluşmasına neden olabilir. Arsenik içeren savaş gazlarına karşı geliştirilen BAL adlı panzehirin, arsenik zehirlenmelerine karşı da etkili olduğu kanıtlanmıştır.
Zehirleyici etkisine karşılık, arseniğin 4 aminobenzen arsenik ve 4 hidroksibenzen arsenik bileşikleri, bazı enfeksiyonların tedavisinde kullanılır. Bu ilaçların en çok tanınanı, frengiye karşı geliştirilmiş Salvarsan'dır. Arsenik ayrıca, sertleştirmek için kurşuna eklenir ve zararlı ot ya da böceklerin yok edilmesinde kullanılır.
