Darius
(İÖ. 550-486), aynı adı taşıyan üç Pers kralı içinde en ünlüsüdür. İÖ 522-486 arasında hüküm sürdü. Tarihte Büyük Darius olarak anılır. Darius bir eyalet valisi olan Hystaspes’in oğluydu. Pers soylularının yardımıyla tahta geçti. Başarılarının tarihçesine ilişkin temel kaynak, Bisütun kayasındaki yazıttır.
Darius ülke çapında egemenliğini kurmak için çok sayıda ayaklanmayı bastırmak zorunda kaldı. Krallığı sırasında ülke içinde düzeni sağlayan Darius yeni yerler alarak gücünü artırdı. Ticareti geliştirmek amacıyla yeni yollar yaptırdı; bir posta örgütü kurdu; vergi sistemini yeniden düzenledi. 521’de Sus’u başkent yaparak kentin surlarını sağlamlaştırdı. Burada yeni binalar ve bir saray yaptırdıktan başka, Persepolis’te de kendine büyük bir saray yaptırdı. Ülke sınırlarını güvence altına almak amacıyla Trakya ve Makedonya’yı ülkesine kattı. Limni ve İmroz adalarını aldı. Darius Tuna Irmağı’nı aşarak Avrupa’daki İskit topraklarına girdiyse de başarılı olamadı. İÖ 499’da, Atina ve Eretria’nın Pers yönetimine karşı gelişen İyon ayaklanmasını desteklemesi üzerine, Atina ve Eretria’ya bir sefer düzenledi. Ama Pers donanması fırtınaya yakalanarak batınca seferden vazgeçildi. Darius İÖ 490’da A tina’yla yaptığı M araton Savaşı’nda yenilgiye uğradı; üçüncü seferin hazırlıkları tamamlanamadan öldü.