Ekvator Ginesi
Ekvator Ginesi
EKVATOR GİNESİ CUMHURİYETİ
GENEL BİLGİLER. Yüzölçümü: 28 051 km². Başkenti ve en büyük kenti: Malabo (37 500 nüf.). TOPLUM YAPISI. Nüfusu (1992 tah. 400 000; nüfus yoğunluğu: Km²'ye 14,2 kişi. Nüfus dağılımı (1992): Kentlerde % 28, kırsal kesimde %72. Yıllık nüfus artış hızı (1992): % 2,6. Resmî dili: İspanyolca. Başlıca dinler: Katolik, protestan, geleneksel dinler.
EĞİTİM VE SAĞLIK. Okuma yazma oranı (1990): Yetişkin nüfusun % 50'si. Üniversiteler (1992): Yok. Hastane yatak sayısı (1982): 3 200. Hekim sayısı (1987): 90. Ortalama ömür (1992): Kadınlarda — 52; erkeklerde —48. Bebek ölüm oranı (1992): 1 000 canlı doğumda 112.
EKONOMİ. GSMH (1990): 136 milyon dolar; kişi başına ulusal gelir 330 dolar. Etkin nüfus dağılımı (1983): Tarım —%58; sanayi ve madencilik —% 2; yapı sanayisi —% 2; ticaret —%3; ulaşım ve haberleşme — % 2; kamu yönetimi ve savunma —% 8; hizmetler —% 25. Dış ticaret (1989): Dışalım —57,1 milyon dolar; dışsatım — 41 milyon dolar. Ticaret yaptığı başlıca ülkeler: ispanya, Hollanda, İtalya. Para birimi: 1 CFA frangı— 100 centime.
YÖNETİM. Türü: Cumhuriyet. Yasama organı: Halk Temsilcileri Meclisi. Yönetim bölümlenmesi: 6 il.
ULAŞIM. Demiryolları (1992): Yok. Karayolları (1989): Toplam 2 682 km. Başlıca limanlan: 4. Başlıca havaalanları: 2.
Afrika'nın orta-batı kesiminde küçük ülke. Ekvator Ginesi, Kamerun ile Gabon arasına sıkışmış kıtadaki Mbini (eski Rio Muni) bölgesi ile aralarında Bioko (1972'den önce Fernando Po; 1972-1979 arasında Macias Nguema Biyogo) ve Annobon'un (1973-79 arasındaki adı Pagalu) da bulunduğu beş adadan oluşur. Başlıca kentleri Bioko adasındaki başkent Malabo (eski Santa İsabel) ile Mbini'deki Bata'dır.
YÜZEY ŞEKİLLERİ, TOPLUM YAPISI VE EKONOMİ
Kıtadaki Mbini bölgesi, mangrov bataklıklarıyla örtülü dar bir kıyı şerididir. İç kesimi engebelidir ve Kristal dağlarının eteklerindeki ormanlarla kaplı alanda yükseltiler
1 200 m'yi bulur. Öbür adalar gibi yanardağ kökenli olan Binko'da, ülkenin en yüksek noktası Santa İsabel doruğunda yükselti 3 008 m'ye ulaşır. Büyük bölümü tropikal yağmur ormanlarıyla kaplı olan adada, yağışlı astropikal iklim egemendir: Ortalama yağış 1 905 mm; ortalama sıcaklık 27 °C.
Mbini'de başlıca etnik grubu, toplam nüfusun % 80'inden çoğunu oluşturan ve büyük bölümü iç kesimlerde yaşayan Fanglar oluşturur. Kıyı kesimindeyse Combeler, Bengeler ve Buvebalar yaşar. Bioko'daki başlıca etnik öbekler, X. yy. ile XV. yy. arasında kıtadan gelmiş olan Bubiler ile AvrupalIların ve İngilizlerin XIX. yy'da serbest bıraktıkları kıtadaki kölelerin torunları olan Fernandolardır. Ekvator Ginesi, Afrika'da İspanyolca konuşulan tek ülkedir; 1988'de Fransızca okullarda zorunlu ders olmuştur.
Ekonomi, bağımsızlıktan bu yana yeniden büyük ölçüde iç tüketime yönelen tarıma (pirinç, manyoka, muz, palmiye cevizi)dayanır. İspanya'yla ticaret, 1970 yıllarında büyük ölçüde sona ermiştir; ama hâlâ az miktarda kahve, kakao ve kereste dışsatımı yapılmaktadır. 1985'te Frank bölgesine katılan ülkede, 1990 başında petrol ve doğal gaz yataklarının işletilmeye başlanmasının, ekonomik durumu düzeltmesi beklenmektedir.
TARİH VE DEVLET YAPISI
1471'e doğru bölgeyi etki alanlarına sokan Portekizliler, 1778'de haklarını İspanya'ya devrettilerse de, İspanya da XIX. yy'ın ikinci yarısına kadar bölgeyi ciddi biçimde işletmedi ve 1923'e kadar Mbini'nin arka kesiminde önemli bir denetim kurmadı. 1963'te sınırlı bir özyönetim hakkı verilen ülke, 12 Ekim 1968'de bağımsızlık kazandı.
1969'da başarısız bir hükümet darbesini savuşturan cumhurbaşkanı Francisco Macias Nguema, ülkeyi tek partili bir devlet haline getirip, 1972'de kendini ömür boyu cumhurbaşkanı ilan ettirdi. Son derece ağır bir baskı rejimi uygulaması sonucunda toplam nüfusun % 20'ye yakını öldü; daha büyük bir bölümü de komşu ülkelere kaçtı. Ağustos 1979'da bir askerî darbeyle devrilip öldürülmesinden sonra, yarbay Obiang Nguema'nın başkanlığında Yüksek Askerî Konsey tarafından yönetilen ülkede, 1982'de yeni bir Anayasa'nın halk oylamasıyla kabulünün ardından, başkan Obiang Nguema yönetiminde 7 yıllık bir geçiş döneminden sonra ilk tek dereceli başkanlık seçimlerinin yapılması kabul edildi. 1983 ve 1988'de yapılan seçimleri kazanmayı başaran Obiang Nguema 1989'da yeniden cumhurbaşkanlığına seçildi.
Ekonomik durumu bozulan ülkede Kasım 1991'de, çok partili rejime geçilmesi kararı verildi ve Nugema, çok partili seçimler yapılıncaya kadar ülkeyi yönetecek bir geçici hükümet atadı. O tarihten sonra on yasal parti kuruldu ve Mart 1993'te bir partiler arası anlaşma imzalandı. Ama seçimlere ne zaman gidileceği açıklanmadı.