Francisco Pizarro
(1471-1541). Peru’daki İnka İmparatorluğu’nun fatihi olan Francisco Pizarro, İspanya’nın Estremadura bölgesindeki Trujillo’da doğdu. Çocukluk yıllarına ilişkin olarak yoksul olduğu ve doğru dürüst eğitim görmediğinden başka pek bir şey bilinmemektedir. Okumayı hiç öğrenemedi. Kristof Kolomb’un zengin ve yeni bir ülke keşfettiği haberi geldiğinde, Pizarro İspanya’nın güneyindeki Sevilla’daydı. Oradan Atlas Okyanusu’nu geçerek Yenidünya’ya gitti. 1513’te Vasco Nünez de Balboa’nun Büyük Okyanus’a düzenlediği keşif seferine katılan Pizarro Panama’ya yerleşti.
1523’te, Diego de Almagro adında bir asker ve Hernando de Luque adında bir papazla Güney Amerika’nın batı kıyısından aşağılara doğru bir keşif ve fetih seferine çıktı. Gemileri El Gallo Adası’na geldiğinde yiyecekleri bitmişti. Pizarro kuma kılıcıyla bir çizgi çekerek kendisiyle gelmek isteyenlerin çizginin öbür yanma geçmesini istedi. 13 kişi Pizarro’yu izledi. Öbürleri geri döndü. Pizarro ve arkadaşları Peru’nun kuzeybatı ucundaki Tumbes kıyısına ulaştılar ve burada Peru’daki İnka İmparatorluğu’na ilişkin bilgi edindiler.
Pizarro gereksindiği askeri gücü Panama’da kendi başına toplayamayacağım anlayınca, kralın yardımını sağlamak için İspanya’ya döndü. Kral I. Carlos (Kutsal Roma-Germen İmparatoru V. Kari) Pizarro’nun anlattıklarını dinledi ve göstermiş olduğu yüreklilikten dolayı ona soyluluk unvanı verdi. 1529’da da Pizarro’yu İspanya adına Peru’yu fethetmeye yetkili kıldı. Kardeşleri ve yaklaşık 180 askeriyle 153l ’de Panama’dan ayrılan Pizarro, ekvatorun hemen kuzeyinde, Ekvador topraklarında karaya çıktı. And Dağları’nı geçerek güneye doğru, Peru’nun kuzeybatısındaki Cajamarca kasabasına kadar ilerledi.
İnka İmparatoru Atahualpa’nın 30 bin askeri vardı; bu nedenle Pizarro’nun 180 askeri onu kaygıya düşürmedi. Pizarro’nun, bir görüşme için Cajamarca’ya gelmesi yolundaki çağrısını kabul etti. Atahualpa yanındaki 3.000 silahsız adamla Pizarro’nun hazırladığı tuzağa düştü. Pizarro’nun askerlerinin top ve tüfeklerle saldırması üzerine Atahualpa yakalandı, adamları öldürüldü ve Pizarro neredeyse bir anda imparatorluğun denetimini eline geçirdi.
Atahualpa’nın altın ve gümüş olarak fidye ödemeyi kabul etmesine ve bunun ödenmesine karşın, Pizarro gene de onu öldürttü. Ölüm haberi gelince İnka orduları geri çekilerek savaşı bıraktı. Pizarro İnka İmparatorluğunun büyük bölümünü İspanyol egemenliği altına aldı ve 1535’te, sonradan Peru’nun başkenti olan Lima’yı kurdu.
Pizarro’nun gücünü ve zenginliğini kıskanan Almagro, Pizarro’ya karşı savaş açtı. Pizarro’nun kardeşi Hernando 1538’de Almagro’yu yendi. Savaştan sonra yargılanan Almagro idam edildi. Üç yıl sonra Almagro’nun yandaşları Pizarro’yu Lima’daki evinde öldürdüler.
