Herman Melville
(1819-1891). ABD’li yazar Herman Melville, filmi de çevrilen Beyaz Balina, Moby Dick (Moby Dick; 1851) adlı yapıtıyla tanınır.
New York’ta doğan Melville babasının ölümü nedeniyle 15 yaşından sonra okula gidemedi. Değişik işlerde çalıştıktan sonra ilk kez 19 yaşında bir gemide iş bularak denize açıldı. Bu yolculukla başlayan deniz tutkusuyla birçok deniz yolculuğu yaptı. 1841’de bir balina gemisine tayfa olarak girdi ve Güney Amerika’nın güney ucundaki Horn Burnu’nu dolaştı. Bu arada gemiden ayrıldığı bir sırada Yerliler’e tutsak düştü; bir ay kadar onların arasında yaşadı. Orada geçirdiği günleri ilk kitabı Typee'de (1846) anlattı.
Daha sonra Avustralya, Haiti ve Havvaii’ye giden Melville 1847’de evlenip, bir çiftliğe yerleşti ve ünlü yapıtı Moby Dick'i yazmaya başladı. Beyaz balina Moby Dick’in büyük bir tutkuyla peşine düşen Kaptan Ahab’ın ölümüyle sonuçlanan romanda Melville, insan ile doğa arasındaki ilişkiyi ve insanın arayışını işledi.
Kitaplarının yayımlandığı sırada beğenilmemesine çok üzülen Melville 1856’da çıktığı Kudüs gezisi sırasında İstanbul’a da uğradı. 1863’te New York’a dönen yazar daha sonra 19 yıl küçük bir gümrük memuru olarak çalıştı, çevresini saran ilgisizlik ortamında, yaşamının geri kalan bölümünü büyük bir yalnızlık içinde geçirdi.
Ölümünden üç ay önce tamamladığı Moby Dick'ten sonra ikinci başyapıtı sayılan ve Türkçe’ye de çevrilen Billy Budd (1924) adlı romanı ölümünden 33 yıl sonra yayımlandı. Herman Melville bu yapıtında haksız bir suçlama yüzünden idam edilen bir denizcinin öyküsünü anlatırken aslında yaşamı boyunca kafasını kurcalayan soruları ve dost olmayan bir çevrede yerini arayan insanın durumunu ele almıştır.
