Johann Friedrich Schiller
(1759-1805). Alman şair, oyun yazarı, tarihçi ve edebiyat kuramcısı Johann Christoph Friedrich von Schiller dünyanın önde gelen yazarlarındandır. Çağdaşı Johann Wolfgang von Goethe ile birlikte çağdaş Alman edebiyatının kurucularından sayılır.
Schiller, Württemberg’deki Marbach’ta, bir askeri cerrahın oğlu olarak doğdu. Württemberg dükünün ısrarı üzerine, hukuk öğrenimi görmek üzere dükün Ludwigsburg yakınında kurduğu askeri akademiye girdi. Okul Stuttgart’a taşınınca Schiller’in tıp öğrenimine geçmesine izin verildi. Bu sırada lirik şiirler yazmaya başlamıştı. Bunların ilki 1776’da bir dergide yayımlandı. 1780’de öğrenimini tamamlayan Schiller yardımcı hekim olarak orduda göreve başladı.
Schiller ilk oyunu olan Haydutlar'ı (Die Rauber) 1781 ’de imzasız olarak yayımladı. Düzyazıyla kaleme alınmış olan bu oyun sonraki yıl Mannheim’da sahnelendi. Özünde toplumsal bir eleştiri olan bu yapıt, baskı yönetimine karşı çıktığı için büyük bir başarı kazandı. Ne var ki, dük oyundaki başkaldırı ruhundan hoşlanmamıştı. Genç yazar dükün baskısından kurtulmak için Stuttgart’tan kaçtı.
1783’te Schiller maaşlı oyun yazarı olarak Mannheim Tiyatrosu’na girdi. Burada yalnızca bir yıl çalışabildi. Yazdığı oyun geri çevrilince görevi bıraktı. 1785’te Dresden’de yazmış olduğu “Ode an die Freude” (“Neşeye Övgü”) adlı şiirini sonradan büyük Alman bestecisi Ludwig van Beethoven, Dokuzuncu Senfoni'sinin sonundaki koro bölümünde kullandı.
Felsefeye ilgi duyan Schiller’in estetik konusundaki yazıları İnsanın Estetik Terbiyesi Üzerine Mektuplar (Briefe über die asthetische Erziehung des Menschen; 1795) adlı kitapta yer alır. Schiller’in koşukla yazılmış olan oyunu Don Carlos (1787), beş perdelik tarihsel bir dramdır. İspanya’daki mutlak krallık ve engizisyona karşı, Aydınlanma Çağı’nın özgürlükçü düşüncesini ve cumhuriyet yönetimini savunur.
1787’den 1789’a kadar Weimar’da yaşayan Schiller bu arada tarih yazarlığına da yöneldi. Hollanda halkının İspanya yönetimine karşı ayaklanışını anlatan Geschichte des Abfalls der vereinigten Niederlande von der spanischen Regierung (1788; “Birleşik Hollanda’nın İspanyol Yönetiminden Ayrılmasının Tarihi”) adlı yapıtı kaleme aldı. Schiller aynı dönemde Goethe’yle tanıştı.
1789’dan 1793’e kadar Jena Üniversitesi’nde tarih profesörü olarak çalışan Schiller’in Otuz Yıl Savaşı Tarihi (Geschichte des dreissig jahrigen Krieges; 1791-93) adlı iki ciltlik yapıtı bu dönemde yayımlandı.
Schiller’in 1798-99 arasında yazdığı Wallenstein adlı üçleme en ünlü oyunudur. Wallenstein, Otuz Yıl Savaşları dönemindeki olayların üzerine kurulu üç bölümlük tarihsel bir trajediydi. Schiller bu oyunla Almanya’nın en büyük oyun yazarlarından biri olduğunu kanıtladı.
Schiller’in öbür oyunları arasında, İskoçya Kraliçesi Mary Stuart’ın yaşamını konu alan Maria Stuart (1800), Jan Dark’ı konu alan Orleans Kızı (Die Jungfrau von Orleans; 1801) ve Giyom Tel (Wilhelm Teli, 1804) vardır. Schiller oyunları, denemeleri, öyküleri ve mektuplarının yanı sıra lirik, felsefi şiirleri ve baladlarıyla da tanınır.
