Karabatak
Karabataklar uzun gagalı, uzun boyunlu, geniş kanatlı, parlak koyu renkli dalıcı su kuşlarıdır. Ayakları suyun
altında kolay yüzmelerini sağlayacak biçimde perdelidir. Bacakları gövdesinin gerisinde yer alması nedeniyle karada dik durur. İçlerinde en irisi olan bayağı karabatak (Phalacrocorax carbo) Amerika’dan Avrasya’ya ve Avustralya’ya kadar hemen her deniz kıyısında, birçok göl ve ırmakta görülebilir. Uzunluğu 90 santimetreye ulaşırsa da bu uzunluğun yaklaşık üçte birini baş ve boyun bölgeleri oluşturur. Sık sık bir kaya üzerinde kurutmak için kanatlannı rüzgâra açmış bir karabatak görmek olasıdır. Hem su yüzeyine yakın uçarken, hem de su yüzeyinin biraz altında yüzerken boyunları gergin biçimde ileriye yöneliktir.
Karabataklar obur hayvanlardır. Suya dalarak balık avlar, suyun altında hızla yüzer, yakaladıkları balıkları yutmak için yüzeye çıkarlar. Uzakdoğu’da eğitilen karabataklar balık avında kullanılmaktadır. Kuşun boynuna geçirilen bir halka yakaladığı balıkları yutmasını engeller.
Karabataklar genellikle kayalık adalarda ya da kıyıya bakan sarp yamaçlarda koloniler halinde ürer. Yuvalarını kıyılarda deniz yosunlarıyla, iç kesimlerde ise ağaç tepelerinde çalı çırpıyla yaparlar. Baharda yuvaya dişiler, soluk mavi renkli üç ya da dört yumurta bırakır. Ama yumurtaların bu rengi beyazımsı bir örtü altında kalır. Yavrular yumurtadan çıktığında tüysüz ve kahverengi, siyah derilidir. Çok geçmeden gövdesinde koyu renk tüyler belirir. Yavrular gagalarını anne ve babalarının ağzına sokarak yarı sindirilmiş besinleri alırlar.
Uzunluğu yaklaşık 70 cm olan tepeli karabatak (Phalacrocorax aristotelis), kışın bayağı karabatağa çok benzer. Ama yüzünü alttan çevreleyen beyaz tüyleri yoktur. Üreme mevsiminde butlarında beyaz bir leke de oluşmaz. Buna karşılık başında dik bir tepelik belirir. Her iki tür de Türkiye kıyılarında ve iç kesimlerdeki sulak alanlarda görülebilir. Öbür karabatak türlerinin birçoğunda da tepelik vardır. Örneğin Kuzey Amerika’da yaşayan iki tepeli karabatağın (Phalacrocorax auritus) başının iki yanında siyah ya da siyah-beyaz tüy tutamlarından oluşmuş birer tepelik görülür. Güney Amerika’da, Ekvador’un açıklarında yer alan Galâpagos Adaları’nda yaşayan bir karabatak türü (Nannopterum harrisi), uçamayacak ölçüde küçük kanatlıdır.
Karabatakların akrabası olan kazkarabatağı (Arıhinga anhinga) onlardan biçimi, rengi ve davranışları bakımından önemli ölçüde ayrılır. Uzun boynunu yılan gibi sağa sola kıvırabilen ve hızla ileri uzatabilen bu kuş kamaya benzeyen, sivri uçlu gagasını saplayarak avladığı balıkları kıyıya götürüp yer. Uzunluğu yaklaşık 1 metredir. Renkleri genel olarak siyah, kanatları gümüş renginde tüylerle bezelidir. Üreme mevsiminde erkeklerin tüyleri yeşilimsi bir parlaklık kazanırken başında açık renkli bir tepelik belirir. Kazkarabatağı hızlı uçar ve suyun altında uzun süre yüzebilir. Sıcak ülkelerde yaşayan bu tür Türkiye’nin Hatay ili sınırları içinde kalan Amik Gölü’nde de ürüyordu. Ama bu gölün kurutulmasından sonra Türkiye’de görülmez olmuştur.
