Samed Behrengi
Samed Behrengi, İran çocuk edebiyatının dünyaca ünlü yazarı Samed Behrengi 1938’de Tebriz’de doğdu. İlkokul öğretmeni olarak hayata atıldı. Bu arada Azeri halk edebiyatını inceledi ve kuşaktan kuşağa anlatılıp gelen halk masallarını derleyerek kaleme aldı. Kendi öykülerinde, çok iyi bildiği halk edebiyatının ve masalların izleri görülür. Behrengi öykülerini yazdığı sırada İran’da Muhammed Rıza Şah Pehlevi yönetimdeydi, Bu dönemde yönetimi eleştiren aydınlar ve yazarlar ile öteki gruplar yoğun bir baskı altında tutuluyor, izlenip denetleniyorlardı.
Buna karşın yazmayı sürdüren Behrengi öykülerinde sık sık simge, alegori, teşhis (kişileştirme) ve çağrışımlardan yararlanarak ülke gerçeklerini anlattı. Bu yazış biçimi masala uygun olduğu için bu alanda da başarılı örnekler verdi ve masal türüne yenilik getirdi. Çocuklara yönelik bu çalışmalar ele aldığı konuların özellikleri nedeniyle aynı zamanda büyüklerin de ilgisini çekmiştir. Genellikle coşkulu ve duygulu bir anlatımın ağır bastığı Behrengi’nin yapıtlarında büyüklerin dünyası küçükler aracılığıyla anlatılırken, toplumsal sorunlarla ilgili eleştiriler içeren bir yaklaşım da sergilenir.
Behrengi, 1968’de Aras Irmağı’nın Tebriz vilayeti sınırlan içinde kalan kıyısında ölü olarak bulunmuş ve ölüm nedeni anlaşılamamıştır.
Behrengi’nin yapıtları arasında en ünlü olanı, İtalya ve Çekoslovakya’da ödüller kazanmış olan Küçük Kara Balık (1975) adlı öykü kitabıdır. Bihruz Dihkânî ile birlikte hazırladığı “Azerbaycan Masalları” adında büyük bir derlemesi de bulunan Behrengi’nin öykü ve masallarının çoğu Türkçe’ye çevrilmiş ve bazıları Bir Şeftali Bin Şeftali (1975), Kel Güvercinci (1975), Kargalar (1976), Konuşan Bebek (1976), Pancarcı Çocuk (1977), İnatçı Kediler (1979), Bir Günlük Düş ve Gerçek (1980) ve Altın Civciv (1980) adlarındaki kitaplarda toplanmıştır.