Bilgi Diyarı

Aşağıdaki Kutu ile Sonsuz Bilgi Diyarı'nda İstediğinizi Arayabilirsiniz...

Sifon

  • Okunma : 385
Sifon Resim

Bir sıvıyı bulunduğu yerden daha alçak bir yere doğru akıtmak için özel bir aygıta gerek yoktur; önündeki engel kaldırıldığında su kendiliğinden akar. Ama, bu sıvı alçaktaki yeni yerine doğru akarken akış yolunun belli bir bölümünde başlangıç noktasından daha yüksekte bulunan bir noktayı aşmak zorundaysa, bunun için sifon denen özel bir düzenek kullanılması gerekir. Sifon olarak genellikle, içindeki hava boşaltılmış olan U biçiminde kıvrık bir boru kullanılır.

    Örneğin bir bardaktaki suyu, bardağı yerinden kımıldatmadan bir sifonun yardımıyla boşaltabiliriz. Bunun için bir ucu bardaktaki suya daldırılan lastik bir borunun öbür ucunu bardağın kenarından aşırıp dışarı sarkıtırız. Bu durumda suyun borudan akmayacağını biliyoruz. Ama borunun ucunu ağzımıza alıp su gelinceye kadar emdikten sonra, içine hava girmemesi için sıkıca kapatıp bardaktaki su düzeyinden daha alçakta tutarak yeniden açtığımız zaman bardaktaki suyun borudan boşaldığını görürüz. Borunun ucu bardaktaki su düzeyinden alçakta olduğu sürece bardaktaki su boru içinde yükselerek bardağın kenarını aşıp akmayı sürdürecektir.

    Sifonun nasıl çalıştığını anlamak için başka bir deneyden yararlanabiliriz. Rulo halinde duran bir zincirin bir ucunu, zincirin durduğu yerden daha yüksekte bulunan ve serbestçe dönebilecek biçimde yerleştirilmiş olan bir makaradan geçirerek zincir rulosundan daha alçaktaki bir noktaya kadar indirdiğimizi düşünelim. Makaradan geçen zincirin rulodan alçakta kalan bölümü, rulodan yüksekteki bölümünden uzun olduğu zaman bu bölümün ağırlığı da daha fazla olacak ve zinciri aşağı doğru çekecektir. (Rulo halinde duran zincirin ağırlığının bir etkisi olmaz. Çünkü o ağırlığı zincir rulosunun üzerinde bulunduğu yer taşımaktadır.) Bu durumda zincirin makaradan geçişi bütün rulo “boşalıncaya” kadar sürer. Sifonda gördüğümüz olay da bu deneydekinin tümüyle aynıdır. Sudaki moleküller bir zincirin halkaları gibi birbirine bağlıdır. Sifon borusu içinde oluşan kesintisiz bir su “zinciri” borunun daha uzun olan tarafına doğru akar gider. Sifonun çalışması için U biçimindeki borunun uzun kolu, suyun akması istenen yönde olmalıdır. Sifon kullanılarak su 11 metreye yakın bir yüksekliğe çıkarılabilir. Akaçlama sistemlerinde, petrol boruhatlannda ve su dağıtım sistemlerinde sifon kullanılır.

Sifon Resimleri