Tayyarzade Ata Bey
Tayyarzade Ata Bey, Türk devlet adamı ve tarihçisi (İstanbul 1810-Medine 1882). Enderun'da yetişen Tayyarzade Ata Bey (asıl adı Ahmet Ataullah'tır), Mahmut ll'nin korumalığını yaptı. Saraydan ayrıldıktan (1828) bir süre sonra Dârı Şûrayı Askeri yazıcılığında, Girit valisi Mustata Naili Paşa'nın divan kâtipliğinde bulundu. İstanbul'a dönüp, yeniden Dârı Şûrayı Askerî'ye girerek, Serasker mektupçuluğu (1843), İstanbul Orduyu Hümayunu muhasebeciliği (1848), çeşitli yerlerde mutasarrıflık yaptı. Emekliye ayrılıp (1871), İstanbul'a yerleşerek, Cevdet Paşa'nın desteğiyle tarihini yazmaya başladı.
Tayyarzade Ata Bey'in Hayatı
Elyazması bir Divan'ı da bulunan Ata Bey'in en önemli yapıtı Tarih-i Atâ(]874), beş ciltten oluşur. İlk iki cildinde Enderun örgütü ve yaşamı, Enderun'dan yetişen şairler, devlet adamları, sadrazamlar, şeyhülislamlar ve kaptanpaşalar anlatılır. Üçüncü ciltte, yazarın çağdaşı devlet adamları ve Selim lll'ten sonraki olaylar ele alınmıştır. Dördüncü ciltte Osmanlı padişahları, şehzadeleri ve enderun şairleri anlatılır. Beşinci ciltse, padişah sırasına göre yazılmış bir Osmanlı tarihidir.
