Uskumru ve Kolyoz
Uskumru ve Kolyoz, hem mekik biçiminde gelişmiş gövdeleri, hem de yüzgeçlerinin biçim ve yerleşme düzeni sayesinde yüzmeye çok iyi uyarlanmıştır. Birbirleriyle yakın akraba olan bu balıkların üstte ikinci sırt yüzgeci, altta ise hemen hemen aynı hizaya rastlayan anüs yüzgeci ile derin çatallı kuyruk yüzgeci arasında beşer tane yüzgeçsi çıkıntısı (yüzgeççik) vardır. Bu yapılar yüzme sırasında gövde çevresinden kuyruğa doğru akan suyun anaforunu önleyerek balığın hızlı ilerleyebilmesine yardımcı olur. Bu nedenle uskumru ve kolyoz, akrabaları olan palamut ve orkinos gibi hem en hızlı yüzen, hem de uzun süre hızını yitirmeden yol alan balıklar arasında yer alır. Denizlerde geniş sürüler halinde dolaşır, küçük balıkları, kabukluları ve deniz yüzeyine yakın sularda sürüklenen planktonları yiyerek beslenirler.
Uskumru (Scomber scombrus) Atlas Okyanusu ve ona bağlı denizlerde yaşar. Uzunluğu kuzey denizlerinde 50 santimetreye ulaşmakla birlikte, Karadeniz’de 30 santimetreyi geçmez. Gövdesinin mavi yeşil renkte menevişlenen üst bölümlerinde yanlara doğru az kıvrımlı koyu renk şeritler iner. Yanları ve karnı parlak gümüşsü renklidir.
Uskumru Türkiye’yi çevreleyen tüm denizlerde bulunur. Marmara Denizi’nde mart ayının ikinci yarısından haziran ayının ikinci yarısına kadar yumurta döker. Üreme döneminin ardından yakalanan uskumrular zayıftır ve bu balıkların yakalanıp uzun süre korumak için kurutulanları çiroz adıyla tanınır.
Kolyoz (Scomber colias) uskumruya çok benzer. Ama denizlerdeki coğrafi dağılımı çok daha geniştir. Dikkat edilirse kolyoz birçok bakımdan uskumrudan ayrılır. Örneğin, kolyozun gövdesi daha dolgun, gözleri daha iri, birinci sırt yüzgeci daha yüksek, sırt desenleri daha kıvrımlı ve yanları sarı beneklidir. Üstelik uskumruda hava kesesi bulunmaz. Uskumru ile kolyoz arasında ilginç bir ayrım daha vardır. Kolyozun başının üstünde görülen saydam yeşilimsi bölgeye uskumruda rastlanmaz. Kolyozun eti uskumrununki kadar lezzetli değildir. Bazen balıkçılar kolyozları uskumru adı altında satarlar.
