William (İngiltere Kralları)
İngiltere'nin dört kralları.
William I
(yaklaşık 1028-87). Fatih William olarak anılan I. William, 1066’da Saksonlar’ı yenerek İngiltere kralı oldu. Babası I. Robert Normandiya düküydü. I. Robert Kudüs’e, hac yolculuğuna çıkmadan önce, yolda ölmesi durumunda, Fransa kralının koruması altında olmak koşuluyla tahtını genç William’a bıraktığını açıkladı. Babası 1035’te öldüğünde William daha küçük bir çocuktu. Normandiya dükü olduğunda ülke içindeki isyanlarla başa çıkmak zorunda kaldı. 20 yaşında Fransa kralının yardımıyla, Val-es-Dunes Savaşı’nda isyancı soyluları yenilgiye uğrattı ve sert bir yönetim kurdu.
1051’de İngiltere’ye, kuzeni İngiltere Kralı Aziz Edward’ı görmeye gitti. Bir söylentiye göre İngiltere tahtı için ondan söz aldıysa da, Edward ölüm döşeğindeyken tahtı Sakson soyundan gelen Harold’a bıraktığını açıkladı. Buna karşı çıkan William papanın onayını alarak bir ordu kurdu ve 1066’da Manş Denizi’ni geçip İngiltere’ye ulaştı. Hastings Savaşı’nda Harold’u öldürerek tahta geçti.
Topraklar İngiliz soylularından alınarak Norman lordlarına verildi. Bu olay İngiltere tarihine “Norman istilası” olarak geçti. William ve onu izleyenler ülkeyi, krala hizmet etmek karşılığında toprak verdikleri büyük lordlar aracılığıyla yönettiler. Bu sistem feodalizm adıyla bilinir. Zamanla İngilizler ile Normanlar arasındaki farklılıklar evlilikler yoluyla kayboldu. William kendisine karşı çıkan lordları tek tek sindirdi. 1066’da Londra’yı da teslim aldıktan sonra İngiltere kralı olarak taç giydi.
William hükümdarlığı sırasında oldukça sert ve baskıcı bir yönetim kurdu. Kendisine karşı gelenleri acımasızca cezalandırdı. Boyun eğmek istemeyen birçok İngiliz lordundan aldığı topraklan ödül olarak, kendini destekleyen Norman lordlarına verdi. 1067’de baş gösteren isyan, 1069’da Danlar’ın desteğiyle Kuzey İngiltere’de doruğa ulaştı. William York’u ve kendisine boyun eğmeyen lordlann topraklannı yakıp yıktı. Bu topraklardan kaçmak zorunda kalan binlerce insan açlıktan ve soğuktan öldü. 1070’in baharında William ordusunu dağıttı ve kendisine karşı gelen adamlan yeniden koruması altına aldı. 1071’de Ely Adası’ndaki, Herevvard’ı ele geçirdi. 1072’de kuzeye yürüyerek İskoçya Kralı II. Malcolm’un kendisine bağlılık yemini etmesini sağladı.
William sonraki 15 yılı ülkesinin iç düzeniyle uğraşarak geçirdi. Soyluları dağıtıp egemenliği altına alarak kendisine karşı birleşip başkaldırmalanm önledi ve Avrupa’nın en güçlü kralı durumuna geldi.
William bir yandan da İngiltere Kilisesi’ nin güçlenmesi için çalıştı. Kilisenin güçlenmesini ve Roma Kilisesi’nden bağımsızlaşmasını sağlamak amacıyla, Canterbury Başpiskoposu Lanfranc’ın da desteğini alarak papanın otoritesini tanımadığını açıkladı. Bu tarihten sonra William’ın izni olmadan, Roma Kilisesi’nden İngiliz kiliselerine hiçbir resmi bildiri gönderilemedi. William’dan sonraki İngiltere krallannın da bağımsız kilise düşüncesine bağlı kalışı, papanın İngiltere’deki gücünü önemli ölçüde zayıflattı.
1087’de Fransa kralıyla savaşan William, Nantes kentini yaktı. Savaş sırasında atı sıcak küllere basınca ürktü ve onu üzerinden attı. Ağır biçimde yaralanan William kısa süre sonra Normandiya’da, Rouen’de öldü.
William II
(yaklaşık 1056-1100). Saç renginden dolayı Kızıl William takma adıyla anılan II. William, Fatih William’ın üçüncü oğluydu. Babasının aksine, dinsel kaygıları olmayan, ama cesur ve kararlı bir kişiliği vardı. Aynı zamanda iyi bir askerdi. 31 yaşında taç giydi. I. William’ın küçük ağabeyi Robert’ı Normandiya dükü yapması, iki kardeş arasında uzun yıllar sürecek olan bir çıkar çatışmasına yol açtı.
1088’de Robert’ın kral olmasını isteyenler II. William’a karşı ayaklandılar. Ama Robert Fransa’dan gelmekte gecikince II. William ayaklanmayı kolayca bastırdı. William 1091’de öbür kardeşi Henry’ye karşı Robert’ la birleşti. Henry’yi yendikten sonra 1094’te tekrar Robert’a karşı tavır aldı. 1096’da Robert I. Haçlı Seferi’ne katılabilmek için kardeşi William’dan Normandiya Düklüğü’ne karşılık borç istedi. Gerekli parayı sağlayınca da yola çıktı. William bundan sonra ülkenin yönetiminde tek söz sahibi durumuna geldi. İskoçya’yı da ele geçirerek gücünü pekiştirdi.
Kiliseyi ve kilise gelirlerini de kendisine bağlamak amacıyla Canterbury başpiskoposu öldüğünde yerine yenisini atamadı. Dört yıl sonra yeni bir başpiskopos atadı, ama kilise gelirlerini ve topraklarını geri vermedi. 1100’de New Forest’ta boğazından okla vurularak öldü. Onu kimin öldürdüğü hiçbir zaman öğrenilemedi. Evlenmediği için ardında vâris bırakmadı.
William III
(1650-1702), I. Charles’ın torunu, Oranj prensi ve Felemenk Cumhuriyeti valisiydi. 1677’de II. James’in büyük kızı Mary’le evlendi. 1688’de “Şanlı Devrim” ya da “Kansız Devrim” olarak adlandırılan hareketin ardından İngiltere kralı oldu.
Haziran 1688’de Amiral Arthur Herbert, II. James'in tahttan indirilmesini isteyen ve üst düzeyde görevli yedi kişinin imzasını taşıyan bir mektupla William’ı İngiltere’ye getirmek üzere Felemenk Cumhuriyeti’ne gitti. William 15 Kasım’da ordusuyla birlikte Tor Koyu’na çıktı. II. James Fransa’ya kaçtı. 1689’da parlamento İngiltere tahtını William ve Mary’e bıraktığını açıkladı. William ertesi yıl Boyne Savaşı’nda, İrlanda’da kendisine karşı gelen Stuart hanedanına boyun eğdirdi.
William İngiltere kralı olmadan önce Fransa Kralı XIV. Louis’yle altı yıl savaşmış, ama yenilgiye uğramıştı. William yetenekli bir devlet adamıydı. 1697’de Louis’yle barış yaptı ve daha önce yitirdiği toprakların hepsini geri aldı.
Birçok bakımdan iyi bir yönetici olmasına karşın, William ülkesinde hiçbir zaman sevilmedi. Ölümünden sonra yerine Mary’nin kız kardeşi Anne geçti.
William IV
(1765-1837). Lakabı “Denizci Kral” olan IV. William’ın babası III. George’ du. 1830’da kardeşi IV. George’un ölümü üzerine tahta geçti.
William iyi yürekli ve iyi niyetli bir insandı. Bir denizci olarak büyütülmüş, birçok savaşa katılmıştı. Ama kral olarak zayıf ve tutarsızdı. İngiltere’de bakanlar kurulunun ilk temellerini atan, İngiliz soylularının ve büyük toprak sahiplerinin yönetim üzerindeki etkilerini sınırlandıran 1832 Reform Yasası onun döneminde onaylandı. IV. William dönemindeki öteki önemli olaylar İngiliz kolonilerinde köleliğin kaldırılması ve İrlanda Kilisesi’nin reformlarla yeniden düzenlenmesiydi. Öldüğünde yerine kuzeni Kraliçe Victoria geçti.
