2.Bayezit
2.Bayezit
8. Türk padişahı (20 Mayıs 1481-25 Nisan 1512)
Lakabı: Veli
Doğumu: 1447 ya da 1448
Babası: Mehmet II
Annesi: Gülbahar Hatun
Padişah olan çocukları: Selim I
Ölümü: 26 Mayıs 1512, Havsa yakını, Dimetoka
Gömüldüğü yer: Bayezit türbesi, Beyazıt, İstanbul
Sadrazamları:
İshak Paşa (1481-1482)
Davut Paşa (1482-1497)
Hersekzade Ahmet Paşa (1497-1498; 1503-1506; 1511)
Çandarlı "İkinci" İbrahim Paşa (1498-1499) Mesih Paşa (1499-1501)
Hadım Ali Paşa (1501-1503; 1506-1511)
Koca Mustafa Paşa (1511-1512)
Türk padişahı (? 1447 ya da 1448-Havsa yakını, Dimetoka 1512). Babası Şehzade Mehmet'in (Fatih Sultan Mehmet), Amasya'da sancak beyliği yaptığı sırada, sanatçılar ve bilim adamları arasında büyüyen 2.Bayezit, Akkoyunlu Uzun Hasan'a karşı yapılan Otlukbeli savaşına katıldı (1473). Babasının ölümü üstüne (1481) kardeşi Karaman valisi Şehzade Cem'le giriştiği taht savaşımını, yeniçerilerin ve başkentteki devlet adamlarının desteğiyle kazandı.
Yenişehir'de yenilgiye uğratılan Cem, önce Suriye'ye ardından Mısır'a kaçıp, sonunda Rodos şövalyelerine sığındı. Cem'in Napoli'de öldürülmesine (1495) kadar Osmanlı devleti Hıristiyan devletlerin kışkırtıcılığıyla parçalanma tehlikesiyle karşı karşıya kaldıysa da, bu süre içinde Hersek Osmanlı yönetimi altına alındı (1483); Kili ve Akkerman kaleleri ele geçirildi. Ayrıca Tuna ırmağı ve Bosna ötesine Osmanlı akınları sürdürüldü.
2.Bayezit döneminin en önemli siyasal olayı Mısır Memluklarıyla yapılan savaşlardır. Savaş nedeni Memlukların Şehzade Cem'i bir hükümdar gibi karşılamaları, ayrıca, Ramazanoğlu Kasım Bey'i Adana-Tarsus bölgesindeki eski beyliğini yeniden ele geçirmesi için desteklemeleridir. Altı yıl süren bu savaşlarda kesin bir sonuç sağlanamamış, ama yapılan antlaşmayla Ramazanoğullarının toprakları OsmanlIlarda kalmış, Memluklara Çukurova'da üç kasaba verilmiştir. Bu arada, Kili ve Akkerman kalelerinin ele geçirilmesi üstüne Karadeniz'le bağlantısı kesilen Polonya, Boğdan'ı kendine bağlamaya çalışmışsa da, 1497'de Bukovina'ya düzenlenen akınlar sonucunda, 1499'da Polonya bir barış antlaşması imzalamak zorunda kalmıştır.
Öte yandan Venedik, Mora, Arnavutluk ve Dalmaçya kıyılarında, Venedikliler Osmanlılarla aralarındaki antlaşmaya aykırı davranışlarda bulununca, Osmanlı-Venedik savaşı başlamış, 1499'da İnebahtı (Lepanto) Osmanlıların eline geçmiş, akıncılar, Venedik topraklarını Vicenza'ya kadar yağmalamışlar ve sonunda, 1503'te Venediklilerle barış imzalanmıştır.
Doğudaysa 1503-1512 arasında ciddi bir bunalım yaşanmış, İran'ı yönetimi altına alan Şah İsmail'in kışkırtmasıyla, alevilik Anadolu'daki Türkmen aşiretini etkilemeye başlayınca, 2.Bayezit, Alevilerin İran'a gitmelerini yasaklayıp, yakalananları da Rumeli'ye sürdürmüş (1502), 1511'de Teke bölgesinde Şahkulu'nun başlattığı ayaklanmada, Sadrazam Ali Paşa yönetimindeki Osmanlı ordusunun ayaklanmacılar karşısında yenilmesine karşın, hem Ali Paşa, hem de Şahkulu bu savaşta ölünce, Şahkulu'nun taraftarları İran'a geçmişlerdir.
2.Bayezit'nin, yaşlandığı için yönetimi vezirlerine bırakarak kendini ibadete vermesi üstüne, oğulları Ahmet, Selim, Korkut ve Şehinşah arasında başlayan taht çekişmesinde, Trabzon'da bulunan Selim, Kırım Hanı'yla anlaşarak Tuna'dan geçip, kendisine Rumeli'de bir yer verilmesini isteyince, oğluyla savaşmak istemeyen Bayezit II, onu Semendere sancakbeyliğine atamış, ama Selim'in babasının bulunduğu Edirne'ye doğru ilerlemeyi sürdürmesi ve yeniçerilerin ayaklanarak Selim yararına gösteri yapmaları üstüne, Bayezit II, Selim yararına tahttan çekilmiş, oturmak için seçtiği Dimetoka'ya giderken yolda ölmüştür.
Bilgili ve şair bir padişah olan 2.Bayezit, İstanbul'da adına bir külliye, Edirne'de adını taşıyan başka bir külliye, Amasya'da cami, medrese, mektep, imaret, zaviye ve kütüphane yaptırmış, 124 şiirden oluşan Divan'ı 1890'da Matbaai Osmaniye'de basılmıştır.