Ahmet Cevat Emre
Ahmet Cevat Emre, Türk dilcisi ve yazarı (Resmo, Girit 1887-Ankara 1961). İstanbul'a gelip, Kuleli Askeri İdadisi'ni bitiren Ahmet Cevat Emre, Harbiye'deyken siyasal görüşlerinden ötürü yetmiş sekiz arkadaşıyla Trablusgarp'a sürüldü (1895); oradan Avrupa'ya kaçarak Jön Türkler'e katıldı. İkinci Meşrutiyet'in ilanıyla (1908) Türkiye'ye dönüp, gazeteciliğe başlayarak, 31 Mart Olayı'na kadar Şûra-yı Ümmet'te yazdı; Siper-i Saika gazetesini yönetti. Darülmuallimin'in yeniden düzenlenişinde Satı Bey'in çağrısıyla öğretmenliği kabul etti ve Satı Bey'in istifasına kadar bu görevde kaldı (1909-1912). Bir ara Darulfünun'da Lisaniyat ve Türk edebiyatı okuttu. Cumhuriyet'ten sonra dil ve harf devrimi çalışmalarına katılıp, Alfabe Komisyonu'nda bulundu (1928); TDK'nın kuruluşundan başlayarak, ölümüne kadar dilbilgisi, derleme kollarında çalıştı. Ayrıca, beşinci dönem Çanakkale milletvekili olarak parlamentoya girip, Muhit dergisini çıkardı (1928-1932).
Ahmet Cevat Emre'nin düşünce yaşamı ve çalışmalarında birbirinin tersine gelişmeler gözlenir. Belli dönemlerde birbiriyle çelişen düşünceleri savunmaktan çekinmemiştir. Mütareke yıllarında Maarif Nezareti'nin kurduğu Sarf ve İmla Encümeni'nde harf değişikliğine karşı çıkmış, bir yandan da Türkçülüğe en ağır saldırıları yöneltenlerin başında yer almış (1919), cumhuriyetten sonraysa, harf ve dil devriminin en aşırı savunucularından olmuştur.
Başlıca yapıtları: Lisan-ı Osmani: Sarf ve Nahiv (1912), Muhtasar Türkçe Gramer( 1928), Türkçenin Etimolojisi için Metot Araştırmaları (1931), Alfabenin Menşei (1939), Eski Türk Yazısının Menşei (1938), Türkçenin Yapılışı (1942), Ondördüncü Asır Betikleri (1942), Türkçede İsim Temelleri(1943), Türk Dilbilgisi (1945), Türk Lehçeleri Mukayeseli Grameri I, Fonetik (1949), İki Neslin Tarihi (anılar, 1960).