Dünya fuarları
Dünya fuarları, Birçok ülkenin katıldığı ve çok çeşitli sanayi, ticaret, bilim ve sanat ürünlerinin sunulduğu uluslararası sergileri belirten genel terim. Ülkeler, kuruluşlar ve şirketlerin katılıp, ürettikleri malları tanıttıkları dünya fuarları, büyük kentlerde düzenlenir ve genellikle birkaç hafta sürer (Japonya'nın Osaka kentinde düzenlenen Expo 70, 6 ay sürmüştür).
Tarihçe: Bir dünya fuarı düzenleme düşüncesi ilk olarak 1849'da, İngiltere'de ortaya çıktı. İngiliz reformcusu Henry Cole, ticareti geliştirmek amacıyla "Bütün Ülke Sanayilerinin Büyük Sergisi"ni düzenleme düşüncesini ortaya attı. Düşüncesinin Kraliçe Victoria'nın eşi Prens Albert tarafından da desteklenmesi sonucunda, Londra'da Hyde Park'ta, camdan ve demirden görkemli' Crystal Palace yapıldı ve 1851 'de düzenlenen "Büyük Sergi" (dünya fuarı terimini ilk olarak W. M. Thackeray, bu sergiden söz ettiği şiirinde kullandı) büyük bir başarı sağlayınca, başka birçok ülkede de art arda fuarların düzenlemesini özendirdi. 1855 Paris Sergisi, Sanayi sarayında düzenlendi. 1862'deki bir başka Londra Sergisi, 1851'deki kadar başarılı olmadı. 1867 Paris Sergisi, oval biçimli bir ana yapı ile birçok küçük yapıda düzenlendi. 1873 Viyana Sergisi, borsanın çöküşü ve ekonomik bunalım nedeniyle başarısızlığa uğradı. 1867 Philadelphia'daki Yüzüncü Yıl Sergisi, ABD'nin bağımsızlığını anmak amacıyla düzenlendi. 1878 Paris Sergisi, Fransa-Prusya Savaşı'ndaki yenilgisinden sonra Fransa'nın sağlığına kavuştuğunu kanıtladı. 1889'daki görkemli Paris Sergisi için Ünlü Eiffel kulesi yapıldı. 1893'te Chicago'da düzenlenen Columbia Dünya Fuarı, Amerika kıtasının 400. keşif yıl dönümüyle aynı tarihte açıldı.
XIX.yy'daki dünya fuarlarının son görkemlisi, 1900'de-ki Paris Sergisi oldu: Londra'da 1851'de tek bir yapıda düzenlenen 14 bin katılımcı ve 6 milyon ziyaretçili fuardan, yüzlerce yapıda 80 bin katılımcı ve 39 milyon ziyaretçiye erişilmişti.
Not:"Expo 70" adı verilen Dünya Fuarı, 1970'te Osaka'da (Japonya) düzenlenmiş ve 6 ay sürmüştür. Temel konusu "insanlığın İlerlemesi ve Uyumu" olan Expo 70, Asya'daki ilk uluslararası fuar olmuş ve açık kaldığı süre içinde fuarcılık alanında birçok rekor kırmıştır.
XX. yy: Dünya fuarları XX. yy'da daha da büyüdüler; ama katılım için yalnızca hükümetlerin ve büyük kuruluşların bütçeleri yeterli olabildiğinden, katılımcılarının sayısı azaldı. Ağırlık da sanayiden iletişime, üründen propagandaya, ticaretten turizme kaydı. St. Louis'deki 1904 Louisiana Dünya Sergisi, yaklaşık 500 ha'lık bir alanda ve 1 576 yapıda düzenlendi. 1915'te San Francisco'daki bir parkta düzenlenen Panama-Pasifik Sergisi'yle, Panama kanalının açılışı kutlandı. 1933-34'te Chicago'da düzenlenen Gelişme Yüzyılı Sergisi, çağdaş mimarlığı geniş kitlelere tanıttı ve 1930 yıllarındaki büyük ekonomik bunalım sırasında düzenlenmesine karşın, bu fuar doğrudan kâr eden az sayıdaki dünya fuarından biri oldu. 1937 Paris Sergisi, uluslar arasında gelişmekte olan düşmanlığı açıkça yansıttı ve konusu "Yarının Dünyası" olan New York Dünya Fuarı'nın (1939-40) açıldığı yıl, İkinci Dünya Savaşı patlak verdi.
1958'deki Brüksel Fuarı, savaştan sonra düzenlenen ilk dünya fuarı oldu. 1964-65'teki New York Dünya Fuarı'nda yeni görsel-işitsel teknikler sergilendi. Montreal'de St. Lawrence ırmağı üstündeki iki adada düzenlenen Expo 67'yle, çağdaş Kanada'nın 100. yıldönümü kutlandı ve çarpıcı, çok yönlü medya gösterileri büyük ilgi uyandırdı. Osaka'daki Expo 70'te (Asya'da düzenlenen ilk dünya fuarıdır); katılan ülke sayısı (77), tek bir gündeki ziyaretçi sayısı (835 832) ve toplam ziyaretçi sayısı (64 milyon) gibi birçok rekor kırıldı.
1928'den bu yana dünya fuarları Paris'teki Uluslararası Fuarlar Bürosu'nun (UFB) denetimi altında düzenlenmektedir. UFB, fuarların tarihini karara bağlar ve belirli ölçütlerin benimsenmesini sağlar. Büyük ülkeler UFB'nin onaylamadığı fuarlara katılmazlar.
Türkiye: Türkiye'de fuarcılık etkinlikleri 1960'lı yıllardan bu yana artmışsa da, başlıca kentlerin merkezlerinde kurulan bu fuarların çoğu yöresel niteliklidir. Uluslararası nitelikte bir fuar düşüncesi ilk olarak, 1923'te ortaya atılmış, bunun sonucunda aynı yıl 9 Eylül'de İzmir Fuarı düzenlenmiş, ilk yıllarda yerli malların sergilendiği fuar 1936'da uluslararası nitelik kazanmıştır. Günümüzde İzmir Enternasyonal Fuarı adını taşıyan Türkiye'nin bu gerçek anlamda dünya fuarı, Kültürpark'tak alanda kuruludur ve her yıl 26 Ağustos-20 Eylül arasında düzenlenmektedir.