Emile Durkheim
Emile Durkheim, Fransız toplum bilimcisi (Epinal 1858-Paris 1917). Sens, Saint-Quentin ve Troyes'da felsefe öğretmenliği yapan Émile Durkheim, doktorasını (1884) vererek Almanya'ya gitti (1885) ve Leipzig'te kalırken, Karl Marx'in yapıtını inceledi. Bordeaux Üniversitesi'nde toplum bilimleri ve pedagoji kürsüsünün başına getirilip, Buisson'un yerine Sorbonne Üniversitesi pedagoji kürsüsüne atandı (1902).
Auguste Comte'un yolunu izleyen Durkheim, olgucu toplum bilimi kurmaya çalışmıştır. Ahlâk sözünden, çeşitli toplumsal tiplere göre değişen törebilimi anlayarak, ahlâklılığın bir insan öbeğine bağlılıkla orantılı olduğunu ileri sürmüştür. Yönteminin temeli, ahlâk olgularını, buluncun dışındaki eşyalar gibi, toplumsal olgular olarak görmeye dayanır. Ona göre, toplumbilim, felsefeye temel olmalıdır; "toplumsal olgular" bilimi, bütün ahlâk bilimlerinin, özellikle de, ruh bilim ve ahlak bilimin anahtarıdır.
Ziya Gökalp, Durkheim'ın ilkelerini ve yöntemini benimsemiş ve durkheimci toplum bilimin Türkiye'de yaygınlaşmasında ve etkili olmasında başlıca rolü oynamıştır; Durkheim'ın yöntemiyle, Türk folklorunu, masallarını ve tarihini inceleyip, incelemelerinden çıkardığı sonuçlardan yararlanarak, cumhuriyet öncesi Türk toplumunda görülen bunalımı yok edecek çareler bulmaya çalışmıştır.
Başlıca yapıtları: İçtimai Taksimi Amel (De la Division du Travail Social, 1884, doktora tezi), Enseignement de la Philosophie dans les Univérsités Allemandes (Alman Üniversitelerinde Felsefe Öğretimi), Le Suicide (İntihar, 1889-1890), La Famille(Aile, 1888-1889), Prohibition de l'inceste(Yakın Akrabayla Cinsel İlişki Yasağı), Din Hayatının İptidai Şekilleri (Les Formes Elémentaires de la Vie Religieuse, 1912), Sur le Totémisme( Totemcilik Üstüne), Pragramtisme et Sociologie (Pragmatizm ve Toplum bilim, 1913).