Floransa
Floransa, İtalya'nın orta kesiminde kent. Hem aynı adlı ilin, hem de Toscana bölgesinin merkezi olan, Apennin dağlarının eteğinde, Arno ırmağı kıyısında yeralan Floransa’nın (İtalyanca Firenze), nüfusu 413 000'dir. XIII. -XV. yy'lar arasında büyük bir sanat ve mimarlık merkezi olan kent, olağanüstü kültür mirası sayesinde, günümüzde ülkenin başlıca turizm merkezlerindendir.
XIX. yy'ın sonundan bu yana tarihsel kent merkezi çevresinde büyük konut ve imalat sanayisi semtleri kurulmuş olan Floransa, altın ve gümüş kuyumculuğuyla, deri işçiliğiyle, lüks giyim ve ayakkabı sanayileriyle, cam işçiliğiyle ve mobilya sanayisiyle ünlüdür. Öbür sanayi tesisleri arasında, şarap ve zeytinyağı fabrikaları sayılabilir. Aynı zamanda da, İtalya'yı kuzeyden güneye aşan demiryolu hattı üstünde önemli bir demiryolları kavşağıdır.
Floransa'nın kültür mirası. Floransa çok sayıda tarihsel anıtları ve müzeleriyle, yılda bir milyonu aşkın turist çekmektedir. Mimarlık anıtları arasında, kentin en eski yapısı olan roman üslubunda San Giovanni vaftiz yeri (1000'e d.), gene roman uslubunda San Miniato kilisesi özellikle ünlüdür. Vaftiz yerinin kapısındaki tunç kabartmaların tasarımı Lorenzo Ghiberti tarafından yapılmış ve XV. yy'ın ilk yarısında gerçekleştirilmiştir. Santa Maria del Fiore katedralinin çan kulesinin tasarımı, Giotto tarafından yapılmıştır. Pek çok ünlü savaşçının fresk, tablo ve heykellerinin yanı sıra Michelangelo'nun heykel başyapıtı Pieta’yı (1546'ya d. - 1550) da içeren katedralin yapımına 1294'te başlanmış ve 1436'da tamamlanmıştır. Kubbesinin tasarımı 1420'ye doğru Filippo Brunelleschi tarafından yapılmıştır. Geniş kemerleri Luca della Robbia'nın pişmiş topraktan kabartmalarıyla süslü Ospedale degli İnnocenti'nin tasarımcısı da Brunelleschi'dir.
Katedralin biraz uzağında yeralan, Medici ailesinin lahitlerini içeren San Lorenzo kilisesi, özellikle Michelangelo'nun yapmış olduğu Giuliano ve Lorenzo Medici'nin lahitleriyle ünlüdür. XIII. yy'da yapılmış Santo Croce manastır kilisesindeki (iç süslemeleri Giotto, Cimabue, Donatello, Brunelleschi, vb. tarafından yapılmıştır) Mediciler dua yerinin tasarımı Micholozzo tarafından yapılmıştır. Michelangelo, Galilei, Machiavelli ve Rossini'nin mezarlarını içerir.
Signoria meydanında yeralan Palazzo Vecchio ("eski saray"), XIV. yy'da Floransa hükümetinin yönetim binası olarak yapılmıştır. Loggia dei Lazzi'yi de içeren meydan, XVI. yy'da Medicilerin buyruğuyla yeniden düzenlenmiş ve görkemli çeşmelerle, bir açıkhava müzesi oluşturan heykellerle donatılmıştır. Gene XIV. yy'da yapılmış olan Bargello, günümüzde devlet müzesidir. Arno ırmağının sağ kıyısındaki dev boyutlu Pitti sarayı (yapımına 1485'te başlanmıştır), Floransa nın İtalya'nın başkenti olduğu yıllarda (1865-1871) kral sarayı olarak kullanılmıştır. Hemen arkasında ünlü Boboli bahçeleri yeralır.
Floransa'daki 40'a yakın sanat müzesi Masaccio, Fra Angelico, Botticelli, Leonardo da Vinci, Raffaello, Do-netello, Ghiberti, Luca della Robbia, Michelangelo, Ti-ziano, Tintoretto, Veronese, Rubens, vb. ustaların yapıtlarını içerir. Başlangıçta, Medicilerin ve grandüklerin çalışma binaları olarak yapılan Pitti sarayında ve Uffizi'de, Ortaçağ ve Rönesans sanatçılarının yapıtlarından oluşan iki görkemli koleksiyon sergilenir. Kent kitaplığı ve Devlet Arşivleri yapıları da, eşsiz elyazması koleksiyonlarıyla ünlüdür.
Tarih. Başlangıçta Etrüsklerin, daha sonra Romalılar (V. yy'a kadar), Gotlar, Bizanslılar ve Lombhardların egemenliğinde kalan Floransa, 1115'te özgür komün ilan edilip, ticaretle hızla gelişti. XIII. yy. sonunda iç savaşlarla sarsılıp, tüccarlar ve bankerler oligarşisi tarafından yönetilerek, yavaş yavaş çevresindeki bölgeye egemen oldu. 1348'de, yaklaşık 100 000 kişilik nüfusunun % 60'ının veba salgınından ölmesiyle, gelişmesi bir süre için kesintiye uğradı.
Cosimo de Medici'yle(1389-1464) başlayan (1434), Medici ailesinin üç yüz yıllık egemenliği döneminde gerek ekonomi, gerek siyaset ve kültür açısından görkemli bir gelişme sağlandı. Bu gelişme, dominiken tarikatından din reformcusu Girolamo Savanarola'nın önderlik ettiği 1494-98 ayaklanmasıyla kesintiye uğradıysa da, 1527'de Kari V, Medicilerin yeniden yönetime gelmelerini sağladı. Aileden Alessendro'nun (1510-1537) Toscana dükü ilan edilmesinin ardından, Cosimo I (1519-74) büyükdük ilan edilerek (1569) aşağı yukarı bütün Toscana'yı egemenliğine aldı. Medicilerden sonra, 1737'den başlayarak Fiabsburg-Lorraine ailesi tarafından yönetilen büyükdüklük, 1861'de yeni kurulan İtalya Krallığı'na bağlanınca, Floransa da 1865-1871 arasında krallığın başkenti oldu.
Yüzyıllar boyunca Argo ırmağının taşkınlarından sık sık zarar gören Floransa, 1966'da yeni bir su baskısınına uğramış, önemli ölçüde zarar gören sanat hâzinesi, dünyanın her yanından gönderilen para yardımlarıyla ve binlerce uzmanın yıllarca çalışmasıyla onarılmıştır.