Fluor
Fluor, Periyodik çizelgenin halojenler (VIIA grubunda) grubunda yer alan element.
Simgesi F, atom ağırlığı 18,99840, atom sayısı 9 olan fluor, halojenler grubunun en hafif üyesi ve bütün elementlerin tepkime gücü en yüksek olanıdır. Moisson tarafından başlıca minerali fluorinden (ya da fluorspat, Ca F2) yalıtmıştır. Ayrıca, alüminyum metalürjisinde elektrolit olarak kullanılan kriyolitten (Na3AlF6) de elde edilir; dolayısıyla fluor, alüminyum, demir, vb. metallerin sanayisinde katışkı olarak ortaya çıkan bir maddedir. Hidrojen fluorür ile bunun potasyum tuzunun karışımının, karbon anot ve çelik katotla elektrolizinden elde edilir.
FLUOR'UN ÖZELLİKLERİ
Fluor iki atomlu (F2), -188 °C'ta kaynayan,-219 °C’ta ergiyen açık sarı renkli bir gazdır. En elektronegrafik ve tepkime gücü en yüksek elementtir: Çok güçlü bir yükseltgeyici olduğundan aşağı yukarı bütün elementlerle birleşir. Hidrojenle, sulu çözeltisi, camı ve silisi etkileyen (cam üstüne oymacılıkta kullanılır) ve önemli yaralar açabilen zayıf bir asit olan hidrofluorür asiti (ya da hidrofluorik asit) verir. Buharları mukozaları tahriş eder. Hidrojenin sıvı, fluorunsa katı olduğu sıcaklıklarda, hidrojenin patlayıcı etkisi vardır.
Uranyumlu, UF6 (gazlı yayılımı aracılığıyla uranyum, 235 ve 238 izotoplarının ayrılmasında kullanılan gaz) ve UF4 fluorürlerini oluşturur (UF4 metal haldeki uranyum hazırlanmasında kullanılır). fluor, halojenlerarası, çok sayıda bileşik verir ve ksenon, kripton gibi bazı asal gazlara da etki eder. Bütün hidrojenli bileşikleri etkilediğinden canlılar için çok tehlikelidir. Sodyuma yaptığı etki aracılığıyla oksijen fluorür (OF2), oksijenli ortamda ve düşük basınçta elektrik boşalması etkisiyle de O2F2, O3F2 ve O4F2 bileşiklerini verir. fluorun hidrokarbonlarla yer değiştirmesi, doğrudan değil (doğrudan olursa tutuşma gerçekleşir), halojenin, klorlu ya da bromlu bir türevle, ancak, gümüş fluorür ya da hidrofluorür asiti aracılığıyla yer değiştirmesi biçiminde olur. fluorlu hidrokarbonlar, perfluorlu türevler (yalnız fluor ve karbon içerirler) ve fluoroklorlu, fluorobromlu türevler (bilinen adları freon ve forandır) elde edilir. KULLANIMI
Fluorür, uranyum süreçlerinde kullanılmasının yanı sıra soğutucularda, aerosollerde, dişmacunlarında, deterjan yapımında kullanılan dodesibenzen üretiminde katelizör olarak, teflon gibi polifluorhidrokarbon reçinelerinin üretiminde kullanılır. Sodyum fluorürden (NaF), boya yapımında, seramik sanayisinde, boron trifluoründen yapıştırıcıların yapımında kullanılan polimer ve kopolimerler üretiminde yararlanılır.