Giovanni Giolitti
Giovanni Giolitti, İtalyan siyasetçisi (Mondovi 1842-Cavour, Torino 1928). Bir köylü ailesinin oğlu olan Giovanni Giolitti, hızla yükselip, milletvekilliği (1882-1886), Maliye bakanlığı (1889-1890), başbakanlık yaptı (1892-1893). Kendi çıkarlarını düşünen bir fırsatçı olarak bazen sağ, bazen sol kanada yanaşıp, Zanardelli hükümetinde yeniden Maliye bakanlığı yaparak (1901-1903), yoksullaşan köylü ve işçilerin grevlerine karşı koydu; bir toplumsal yasa hazırlayarak, onbir yıl süren başbakanlıkları (1903-1905,1906-1909, 1911-1914) sırasında uyguladı: Yardım sandıklarını çoğalttı; hastalıklarla savaşı hızlandırdı; öğretimi destekledi; gece vardiyalarını kaldırdı; kadın ve çocuk işçilerin sayısını sınırlandırdı; vb. Kuzey İtalya'nın iktisadi durumunu düzeltip, 1903'ten sonra bütçenin denkleşmesini sağladı. Genel oy hakkını tanıdı (1913). Osmanlı devletine savaş açarak (1911), Trablusgarp'ı işgal ederek (1912) ulusçuların desteğini kazanmaya çalıştı. Salandra hükümetinin tarafsızlıktan uzaklaşma siyasetine karşı çıkmayıp, 1915'te İtalya Birinci Dünya Savaşı'na girince, halkın sert tepkisiyle karşılaştı ve görevden çekilmek zorunda kaldı. Ateşkesten sonra, yeniden başbakanlık yapıp (1920-1921), iktisadi bunalıma çare bulamayınca, 1921 seçimlerinden sonra istifa etti. Mussolini'yi bir süre destekleyip, Matteotti öldürülünce (1924), faşist iktidara sırt çevirdi. Korporatif bir parlamentonun kurulmasını öngören yasaya karşı çıktıysa (16 Mart 1928) da, yasanın çıkarılmasını engelleyemedi.