Giuseppe Garibaldi
Giuseppe Garibaldi, İtalyan siyasetçisi (Nice 1807-Caprera 1882). Cenovalı bir denizci ailenin oğlu olan Giuseppe Garibaldi, önce ticaret filosunda, sonra Sardinya donanmasında çalıştı (1832). Mazzini'nin Genç İtalya partisine yazılıp, bir komploya karıştığı için Marsilya'ya kaçmak zorunda kaldı (1834). Bir süre Tunus Beyi'nin hizmetinde çalışıp, sonra. Rio de Janeiro'ya giderek (1836), bir gemi donattı ve Brezilya hükümetine karşı ayaklanan Rio Grande cumhuriyetçilerine yardım etti. Kişisel rekabetlerden bezerek Montevideo'ya dönüp (1841), Arjantin diktatörü Rosas'ın hizmetine geçmiş olan eski cumhurbaşkanı Oriba'nın saldırılarına karşı kenti savunmakla görevlendirildi ve generalliğe yükseltildi. Pius X'un papa seçilmesi (1847) İtalyan yurtseverlerinin umutlarını kışkırtınca, önce papadan görev istedi; isteği kabul edilmeyince, İtalya'ya dönerek kral Carlo-Alberto'nun hizmetine girmek istediyse de, bu isteği de geri çevrildi. Sonra, Milano savunma komitesi tarafından gönüllü toplamakla görevlendirilip, ateşkes imzalanmasının ardından İsviçre'ye sığındı. Roma kuşatması sırasında, Roma Cumhuriyetinin bir tugayına komuta edip (1849), geri çekilmeyi yönetmek göreviyle ordunun başına getirildi (Temmuz 1849). San Marino'ya kadar çekilerek, orada birliklerini terhis ettikten sonra kovuşturuldu ve tutuklandı. Serbest bırakılınca, önce Tunus'a, sonra Amerika'ya (1850) gidip, Çin'le ticaret yapan bir Peru gemisinin kaptanlığını yaptı. Nice'e dönerek, Nice-Marsilya arasında çalışan bir yolcu gemisinin kaptanlığını yaptıktan sonra. Sardinya kıyısındaki Caprera adasını ele geçirdi. Vittorio-Emanuele'nin hizmetine girip. İtalyan Ulusal Şirketi'nin başkanlığına getirilerek (1857), 1859 savaşında, general rütbesiyle göller bölgesinde çarpıştı. Barış imzalanınca görevlerinden ayrılıp, Fransa'nın Nice'i ilhak etmesi üstüne, milletvekilliğini bırakarak, "Bin" gönüllüyle Sicilya seferini düzenledi (Mayıs 1860) ve çok geçmeden Napoli'yi de ele geçirdi (Eylül 1860). Papalık devletlerinden geçen İtalyan ordusu Napoli'ye varınca, kralın yanında zafer törenine katıldıktan sonra Caprera'ya çekildi. Roma'yı İtalya'nıı başkenti yapma kararıyla, Calabria'da bir ayaklanma denemesine giriştiyse de, Aspromonte'de yenilerek (Ağustos 1862), tutsak düştü. Bağışlanınca bir gönüllü birliğiyle Avusturya'ya karşı savaşa katılıp (1866), büyük bir başarı kazanamadı. 1870'te, bir İtalyan gönüllüleri topluluğuyla, Fransa'da, Ulusal Savunma hükümetinin hizmetine girip. Rondeaux meclisine milletvekili seçildi (Şubat 1871). Ama meclise katılmayıp yeniden, Caprera'ya çekilerek, Komün'ün çağrısını kabul etmedi. İtalyan Millet Meclisi'ne üye seçilip (1874), cumhuriyetçi düşünceleri savunmayı sürdürmekle birlikte, krala bağlılıktan vazgeçmedi.