Giuseppe Mazzini
(1805-1872). İlk gençlik yıllarından başlayarak İtalya’daki mutlakıyetçi yönetimlere karşı sürdürülen mücadeleye katılan Giuseppe Mazzini, bütün yaşamı boyunca Avusturya’nın İtalya üzerindeki egemenliğine son vermek ve küçük krallıklar yerine birleşmiş, bağımsız, güçlü bir İtalyan cumhuriyeti kurmak amacıyla mücadele etti. Mazzini, Giuseppe Garibaldi gibi İtalya’nın birliği için mücadele eden önderlerden biridir.
Bir doktorun oğlu olan Mazzini Cenova’da doğdu. 14 yaşında Cenova Üniversitesi’ne kabul edildi. 1827’de hukuk öğrenimini tamamlayarak avukatlık yapmaya başladı. Çok geçmeden krallık yönetimine son vermeye çalışan yasadışı Carbonaria örgütüne katıldı. 1830’da tutuklandı. Altı ay tutuklu kaldıktan sonra İtalya dışına sürgüne gönderildi.
Mazzini, Marsilya’daki 2 yıllık sürgünlüğü sırasında “Yeni İtalya” adlı gizli bir devrimci örgüt kurdu. İtalyan devletlerini yabancı egemenliğinden kurtarıp cumhuriyet yönetimi altında birleştirmeyi amaçlayan Yeni İtalya hareketi Cenova’da ve öbür İtalyan kentlerinde örgütlendi, çok sayıda taraftar kazandı. Ne var ki, örgütün düzenlediği ayaklanma girişimlerinin tümü başarısız oldu. Mazzini, Marsilya’dan ayrılmak zorunda kalarak önce Cenevre’ye sonra Londra’ya gitti. Çeşitli İngiliz dergilerine yazılar yazarak ve bir gazete yayımlayarak görüşlerini yaymayı sürdürdü.
1848’de İtalya’da gerçek anlamıyla bir devrim başlayınca Mazzini İtalya’ya döndü. 1849’da Roma’da kurulan cumhuriyetin üç yöneticisinden biri olarak hükümet başkanlığı görevi sırasında yetenekli bir yönetici olduğunu gösterdi. Ama cumhuriyetin ömrü pek uzun olmadı. Papanın çağrısıyla gelen Fransız ordusu İtalyanlar’ın direnişini kırarak kente girdi ve Mazzini için yeniden sürgün yaşamı başladı.
Sürgünde, Mantova (1852), Milano (1853) ve Cenova (1857) ayaklanmalarını yönetti. Garibaldi’nin 1860, 1862 ve 1867’de yaptığı üç sefere yardımcı oldu. 1870’te Sicilya’daki devrimci ayaklanmaya katıldı, ama yakalanıp tutuklandı. Kısa bir süre sonra Roma, İtalyan askerlerinin eline geçince serbest bırakıldı.
Mazzini 66 yaşında Pisa’da düş kırıklığı içinde öldü. Venedik ve Roma’yı da kapsayan bir İtalyan birliği gerçekleşmişti; ama Mazzini’nin büyük bir özveriyle uğrunda mücadele ettiği cumhuriyet yönetimi kurulamamıştı. Yeni İtalyan Devleti bir krallıktı.
