Bilgi Diyarı

Aşağıdaki Kutu ile Sonsuz Bilgi Diyarı'nda İstediğinizi Arayabilirsiniz...

İbrahim Müteferrika

  • Okunma : 764

İbrahim Müteferrika, Türk yazarı, basımcısı ve yayıncısı (Koloszvar, Macaristan 1674-İstanbul 1745). Bir Macar ailesinin oğlu olan, gerçek adı bilinmeyen İbrahim Müteferrika, bir Türk akıncı birliği tarafından tutsak alınarak İstanbul'a getirildi. Müslüman olup, Türkçe öğrenerek Babıali'de görev aldı. Mora sorunu nedeniyle Viyana'da Prens Eugene'le yapılan görüşmelere müteferrika göreviyle katıldı (1715). Avusturya'ya karşı ayaklanan Macarların çevirmeni olarak Belgrad'da bulunup (1716), Türkiye'ye çağrılan Macar prensi Rakoczi'nin çevirmenliğine getirildi (1717). 

Sadrazam Damat İbrahim Paşa'nın desteği ve Sait Efendi'nin maddi yardımıyla Türkiye'de ilk basımevini kurdu (1726). Leh antlaşmasının yenilenmesinde, Avusturya-Rus savaşları sırasında (1737-1739) yapılan görüşmelere katıldı, Kaytak hanlığına getirilen Asmay Ahmet'in atanma fermanını Dağıstan'a götürdü. Dönüşünde görevini oğlu İbrahim'e devretti.

Risale-i İslamiye adlı bir kitap yazan İbrahim Müteferrika, ilk Türk basımevinin kuruculuğuyla yetinmeyip, basacağı kitapları kendisi seçmiş, önsözler, ekler yazmış, derlemeler, Latince'den çeviriler yapmıştır. Yeniden işleyerek bastığı kitaplarının başlıcaları arasında Vankulu Lügati, Kâtip Çelebi'nin Tuhfet ül-Kibar, Cihan nü ma ve Takvit üt-Tevarih'i, Naima Tarihi ve Raşit Çelebizade Tarihi sayılabilir.