Alphonse Daudet
(1840-1897). Fransız öykü ve roman yazarı Alphonse Daudet yapıtlarıyla büyüklerin olduğu kadar çocukların da ilgisini çekmiştir. Güney Fransa’nın Nimes kentinde doğan Daudet’nin çocukluğu sıkıntılar içinde geçti. Sıkıntıları cılız bedeninden, alıngan yaradılışından ve ailesinin içinde bulunduğu geçim sıkıntısından kaynaklanıyordu. Gençliğini öğretmenlik, gazetecilik ve tiyatro yazarlığı yaparak geçirdi. Paris’e yerleştikten sonra bir şiir kitabı yayımlayan Daudet, asıl ününü Değirmenimden Mektuplar (1866; les Lettres de mon moulin) adlı öykü kitabıyla kazandı. Bu öykülerinde doğup büyüdüğü yerlerin doğal güzelliklerini, pırıl pırıl güneşli havasını, insanlarını şiirsel bir dille anlatmıştı. Ardından, gençlik anılarından yararlanarak bir dizi öykü ve roman yazmaya koyuldu. Bir Çocuğun Hayatı (1868; Le Petit Chose), Taraskonlu Tartarın (1872; Les aventures prodigieuses de Tartarin de Tarascon), Pazartesi- Hikâyeleri (1873; Contes du lundi), Fromont jeune et Risler aîne (1874; “Genç Fromont ile Büyük Kardeş Risler”), Jack (1876), Sapho (1884) gibi başlıca yapıtlarıyla geniş bir okur kitlesi kazandı.
Oyunlar da yazan Daudet’nin en sevilen oyunu Şehirli Kız (1872; L'Arlesienne) besteci Georges Bizet tarafından bestelenmiş, opera olarak da sahnelenmişti.
Alphonse Daudet’nin yapıtları duygulu bir insanın yaşadığı ve düşlediği şeyleri konu alır. Daudet kitaplarını yaşamının belgeleri olarak tasarlamıştı. İnce duygulara, düş gücüne, yaşamının acılı ve zor yanlarına iyimser bakmaya, içtenliğe ve yaşama sevincine önem vermiş, bunları dile getirmek istemişti. Uzun süre Paris’te yaşamasına karşın, doğduğu yörenin toplumsal yaşantısı ve coğrafyası bütün yapıtlarına egemendir. Yaşamının son dönemini, ortaya çıkan hastalığının acılarını dindirmek çabaları içinde geçirdi. Güney Fransa’nın pırıl pırıl güneşini, doğasını düşleyip yazarak sıkıntısından kurtulmaya çalışıyordu. Ama hastalığı aman vermedi ve 1897’de Paris’te öldü.
Alphonse Daudet Doğalcılık (Natüralizm) Akımı’na bağlı olmakla birlikte değişik bir bakış açısı olan yapıtlarında insanların duygularına seslenir. Çevresini, kahramanlarını canlı betimlemelerle anlatması, kahramanlarının duygu ve düşüncelerini ustalıkla yansıtması onu Fransız romancılarının en büyüklerinden biri yapmıştır. Taraskonlu Tartarin, Jack gibi unutulmaz tipler yaratan Daudet’nin Jack adlı romanından yapılan televizyon filmi dizi film olarak ülkemizde de gösterildi. Alphonse Daudet’ni yapıtları 1890’dan bu yana Türkçe’ye de çevrilmiş ve çok sevilerek okunmuştur.
