Bilgi Diyarı

Aşağıdaki Kutu ile Sonsuz Bilgi Diyarı'nda İstediğinizi Arayabilirsiniz...

Johann Wolfgang von Goethe

  • Okunma : 814

Johann Wolfgang von Goethe, Alman yazarı (Frankfurt am Main 1749-Weimar 1832). Hukuk okumak için Leipzig'e giden Johann Wolfgang von Goethe, ev sahibinin kızıyla ve resim öğretmeninin kızıyla ilişki kurarak Die Laune des Verlibten (Âşığın Gelgeç Hevesi, 1767) adlı pastoral şiirini yazdı. 1768'de hastalanarak Frankfurt'a dönüp, âşık olduğu hastabakıcısı Susanne von Klettenberg'in etkisiyle bir dindarlık bunalımı geçirerek, bu arada Strasbourg'da hukuk öğrenimini tamamladı (1770-1771) ve Herder'in etkisiyle Shakespeare'in yapıtlarını inceledi. Sesenheim rahibinin kızı Friederike Brion'a âşık olarak, onun için o güne kadar Almanya'da yazılmış en güzel aşk hederlerini yazdı. Frankfurt'a dönerek Cötz von Berlichingen mit der Eisernen Hand (Demir Elli Götz von Berlichingen) adlı dramını yazdı ve 1774'te yayınlanan bu yapıtıyla, Sturm und Drang akımının önderleri arasında yeraldı. Wetzlar'a giderek bir süre avukatlık yapıp, bir arkadaşının nişanlısına âşık olarak, paylaşılmayan bu aşkın etkisiyle Genç Werther'in Acıları (Die Leiden des Jungen Werthers, 1774) adlı ünlü yapıtını yazdı. Ayrıca, Faust'un ilk taslağını (Urfaust, 1887'de Grich Schmidt, yapıtın edebiyat dünyası tarafından tanınmasını sağladı]) kaleme aldı. 1775'te genç dük Karl-August'un çağrısıyla Weimar'a gidip, büyük ölçüde Fransız etkisinin egemen olduğu sarayda, bir yandan danışmanlık yaparken, bir yandan da Latin edebiyatının etkisiyle gençlik döneminin coşkunluk ve romantizminden sıyrılarak olgunlaştı ve Iphygenia Taur/s'fe'nin (İphigenie auf Tauris) düzyazıyla taslağını hazırladı. 1786-1788 arasında Roma'da kaldıktan sonra, Weimar'a dönüp, İphgenia Tauris'te'yı bu kez manzum olarak kaleme aldı; Torquato Tasso adlı oyununu tamamladı; Fausf un ilk bölümünü yazdı (1790). Ertesi yıl, dük tarafından Weimar tiyatrosunun yöneticiliğine atanıp, 1794'te Schiller'le dostluk kurarak onunla birlikte önromantiklere karşı klasik ilkeleri savundu. 1796'da Wilhelm Meister'in Çıraklık Yılları (Wilhelm Meisters Lehrjahre) adlı romanını tamamlayıp, 1797'de Hermann ile Dorothea (Hermann und Dorothea) adlı burjuva destanını, 1802'de Die Natürliche Tachter'i (Evlilikdışı Kız) adlı dramını yazdı. Bu arada birçok güzel balad yayınladı: Der Zeuberlehrling (Büyücünün Çırağı 1797); Die Brautvon Korinth (Korinthoslu Nişanlı 1797), Der Gott und die Bagadare (Tanrı ile Rakkase 1797). 1805'te Schiller'in ölümünden duyduğu acıyla içine kapanıp, Şiir ve Flakikat (Dichtung und Wahrheit, 1811) Campagne in Frankreich (Fransa Seferi, 1817), İtalya Seyahati (İtalienische Reise, 1816) adlı yapıtlarını yazdı. 1821'de Wilhelm Meister'in Seyahat Yılları (Wilhelm Meisters Wan-derjahre), 1823'te Marienbader Eligie (Marienbad Ağıtı) ve Trilogie der Leidenschaft (Aşk Üçlüsü) adlı yapıtlarını yayınladı. Bu arada bilimsel çalışmalarını sürdürerek, önemli yapıtlar ortaya koydu: Versuch, die Metamorphose der Pflanzen zu Erklâren (Bitkilerin Değişimini Açıklama Amacıyla Araştırma, 1790), ZurFarbenlehre (Renkler Kuramı Üstüne, 1810). Gün geçtikçe içine kapanıp, Faustll. Teil'i (Faust II. Bölüm, 1838. Bu yapıtı, almancılık ile klasisizm arasına atılmış anıtsal bir köprü gibidir) tamamladıktan birkaç gün sonra öldü.