Madagaskar
Madagaskar, Hint Okyanusu’nda Madagaskar Adası ile çevresindeki bir grup küçük adayı kapsayan bir cumhuriyettir. Ekvatorun güneyinde, Afrika’nın 400 km kadar doğusunda yer alır. Afrika’dan 800 km genişliğindeki Mozambik Kanalı’yla ayrılır. Dünyanın dördüncü büyük adası olan Madagaskar Adası’nın kuzey-güney yönünde uzunluğu 1.600 kilometreye yaklaşır.
Madagaskar Adası’nın doğusunu kıyıya paralel olarak uzanan bir dağ dizisi kaplar. Adadaki ırmakların çoğu batıdaki geniş kıyı ovalarına doğru akar. İklim kıyılarda sıcak ve nemli, merkezdeki yüksek bölgede ise daha soğuktur. Sık tropik ormanların bulunduğu doğu kıyıları çok yağış alır. Dev kaktüslerin ve dikenli ağaçların bulunduğu güney kesimi ise kuraktır. Ada, maki adı verilen bir maymun türünün anayurdudur. Madagaskar’daki öbür yabanıl hayvanlar arasında bukalemunlar, timsahlar, değişik kuşlar ve 800 kadar kelebek türü bulunur. Ayrıca kıyılarda adaya özgü balık türlerine rastlanır.
Madagaskar halkının yüzde 95’i ülkenin yerlisidir. Madagaskarlılar’ın soyu uzun zaman önce denizden gelerek Afrikalılar’la karışan Endonezyalılar’a dayanır. Ülkede Madagaskar (Malgaş) dilinin çeşitli lehçeleri konuşulur. Latin alfabesiyle yazılan Merina lehçesi ülkenin resmi dilidir. Hem Madagaskar dili, hem Fransızca eğitim dilidir. Madagaskarlılar’ın yarıya yakını Hıristiyan’dır. Kuzeybatıda ise küçük bir Müslüman azınlık yaşar.
Madagaskar’da halkın çoğu çiftçilik ve hayvancılıkla geçinir. Başlıca tarım ürünleri pirinç, şekerkamışı, çeşitli sebze ve meyveler ile manyok denen ve un haline getirilebilen bir köktür. Yabancı ülkelere kahve, vanilya, karanfil, tütün, şeker ve muz satılır. Ülkede yetiştirilen büyükbaş hayvanların çoğunu zebu denen hörgüçlü sığırlar oluşturur. MadagaskarlIlar pamuk ve ipeği eğirip dokurlar. Palmiye ağacının yapraklarından ve liflerinden hasır, sepet ve şapka yaparlar. Ülkede çıkarılan minerallerin en önemlileri mika ve grafittir. Madagaskar’ın başlıca sanayi ürünleri şeker, sigara ve konserve ettir.
Madagaskar’da başlıca kentler karayollarıyla birbirine bağlanmıştır. Adanın kuzeyindeki Diego-Suarez dünyanın en iyi doğal limanlarından biridir. Ama merkezden uzak olduğu için kullanışsızdır. Bu yüzden gemiler genellikle doğudaki Tamatave limanını kullanır. Bu liman demiryolu ile başkent Antananarivo’ya bağlanmıştır. Ülkenin ortalarında, pirinç tarlalarının üzerinde yükselen bir sırtta kurulu olan başkentin nüfusu 662.600’dür (1985). Paris gibi başlıca batı kentleriyle havayolu bağlantısı bulunan ülkenin uluslararası havalimanı Antananarivo’dadır. Ayrıca ülkenin çeşitli bölgelerine uçakla gidilebilir.
Tarih
Madagaskar’a ayak bastığı bilinen ilk Avrupalı, Portekizli kâşif Dias Bartolomeu’nun kardeşi Diogo Dias’tır (1500). Müslüman Araplar ise daha 14. yüzyılda adanın kuzeyinde ticaret kolonileri kurmuştu. Portekizliler 17. yüzyılda adadaki Müslüman yerleşimlerini yok etmek için Madagaskar’a seferler yaptılar. Daha sonra başka Avrupa devletleri de adaya ulaştı. 1700’lerde ada Avrupalı korsanların sık sık yağmaladığı bir yer oldu. 18. yüzyılda Madagaskar’da çok sayıda küçük kabile krallığı bulunuyordu. 16. yüzyıl sonlarında kurulan Merina Krallığı 19. yüzyıl başlarında Madagaskar’ın büyük bir bölümünü eline geçirdi ve İngiltere’nin desteğiyle Madagaskar Krallığı’na dönüştü. 1896’da Fransa adayı bütünüyle egemenliği altına aldı. 1960’ta bağımsızlığını kazanan Madagaskar, Fransa’yla siyasal ve ekonomik ilişkilerini sürdürdü. 1976’dan sonra Madagaskar yönetimi batı ülkeleriyle ticareti sürdürdürürken, sosyalist ülkelerle de yakın ilişkiler kurdu.
Madagaskar’a İlişkin Bilgiler
Yüzölçümü: 587.041 km2.
Nüfus: 10.917.000 (1988).
Yönetim: Bağımsız cumhuriyet.
Başkent: Antananarivo
Doğal Yapı: İç kesimde bir yayla, doğuda dar bir kıyı ovasıyla kıyıya paralel dağlar, batıda alçak yaylalar ve ovalar yer alır.
Başlıca Ürünler: Kahve, pirinç, şeker, karanfil, vanilya, et, hayvan postu, grafit, mika.
Önemli Kentler: Antananarivo, Tamatave, Majunga, Fianarantsoa, Diego-Suarez, Tulear.
Eğitim: 6-14 yaşları arasındaki çocuklar için zorunludur.
