Bilgi Diyarı

Aşağıdaki Kutu ile Sonsuz Bilgi Diyarı'nda İstediğinizi Arayabilirsiniz...

Nedim

  • Okunma : 394

(1681-1730). Divan şiirine yeni bir ses getiren Nedim İstanbullu’dur. Babası kadıydı. Nedim de babası gibi medrese öğrenimi gördü, müderris oldu. Lale Devri'nin ünlü sadrazamı Nevşehirli Damat İbrahim Paşa’nın yakın çevresine girince hep İstanbul’da kaldı. Çeşitli medreselerde müderrislik yaptı. Damat İbrahim Paşa’nın özel kütüphanesini yönetti. III. Ahmed'in buyruğuyla oluşturulan çeviri kurulunda görev aldı. Lale Devri’nin eğlencelerle dolu yaşamına katıldı. Şiirlerinde bu yaşam biçimini övgüyle dile getirdi. Bir söylentiye göre Lale Devri’ni sona erdiren Patrona Halil ayaklanması sırasında kaçmak isterken damdan düşerek öldü.

    Nedim Divan şiirinde ilk kez yaşamayı, dünya nimetlerinden olabildiğince yararlanmayı, doğayı öne çıkaran anlayışın öncülüğünü yapmıştır. Bu yüzden ondan önceki şairlerde sıkça görülen dinsel konulara, tasavvufa, mecazi aşka hiç yer vermemiştir. Şiirlerinde hep yaşadığı çevreyi, gördüklerini, semt semt İstanbul’u dile getirmiştir. İstanbul Türkçe’sinin özelliklerini ustaca yansıtan bir anlatımı, coşkulu bir söyleyişi vardır. Divan şiirinin geleneksel kalıplarını kırmış, örneğin mesnevi biçiminde kasideler yazmış, eskiden yalnızca kasidelerle işlenen konuları şarkı, mesnevi tarzında yazmıştır. Divan' ında (1951) pek çok kaside ve gazelin yanı sıra şarkı, kıta ve rubailer de önemli yer tutar. Şarkılarının çoğu bestelenmiştir.

    Nedim’in etkisi Seyyid Vehbi, Enderunlu Fazıl, İzzet Molla, Enderunlu Vasıf, Osman Nevres gibi Divan şairleri yanında Ziya Paşa, Recaizade Mahmud Ekrem gibi Tanzimat dönemi şairlerinde açıkça görülür. Birçok Servet-i Fünun şairi de onun açtığı yolda yeni adımlar atmış, 20. yüzyılda bile Yahya Kemal Beyatlı gibi izleyicileri olmuştur.