Nelson Mandela
(doğumu 1918 ). Nelson Mandela, ırk ayrımına karşı giriştiği eylemler yüzünden ömür boyu hapis cezasına çarptırılan Güney Afrikalı Siyah önderdir. Tutukluluğu sırasında, Güney Afrika’nın halk
kahramanı ve önderi durumuna gelen Mandela, bütün dünyada yürütülen insan hakları mücadelesinin de odağı olmuştur.
Mandela, Transkei’de bir kabile şefinin oğlu olarak dünyaya geldi. 1942’de Witwatersrand Üniversitesi’nin hukuk bölümünü bitirdi ve kısa sürede ırk ayrımcılığına karşı yürütülen eylemlerde etkin görevler aldı.
1944’te Siyahlar’ın siyasal partisi olan Afrika Ulusal Kongresi’ne katılan Mandela’nın eylemleri çok geçmeden Güney Afrika hükümetini rahatsız etmeye başladı. Bu yüzden yurduna ihanetle suçlanarak yargılandıysa da 1961’de aklandı. 1960’ta Afrika Ulusal Kongresi’nin yasadışı ilan edilmesinden sonra yönetime karşı silahlı eylemleri ve gerilla hareketini destekleyen Mandela, 1962’de yeniden tutuklandı ve bu kez beş yıl hapis cezasına çarptırıldı. O hapisteyken, polis Johannesburg’un Rivonia semtinde partiye bağlı bir örgüt merkezinde silah buldu. Mandela ve arkadaşlarının bu silahları saklayan yeraltı örgütü ile ilişkisi vardı. Rivonia Davası olarak bilinen yargılama sırasında, zor kullanarak hükümeti devirme girişimlerinde bulunmakla suçlanan Mandela, ırkçı yönetimin kendilerine silahlı mücadeleden başka bir yol bırakmadığını savundu ve 1964’te ömür boyu hapis cezasına çarptırıldı.
Karısı Winnie Mandela, hükümetin eylem ve konuşmalarına çeşitli kısıtlamalar koymasına karşın, ırk ayrımına karşı savaşarak kocasının serbest bırakılması için yıllar boyunca çalıştı. Bu eylemleri sonucu, hakkında soruşturmalar açıldı, bir buçuk yıla yakın bir süre hapsedildi ve uzun yıllar yurtiçinde sürgünde tutuldu.
1980’lerin ortalarında dünyanın hemen her yanında Mandela’nın özgürlüğüne kavuşması için yapılan baskılar arttı. Sonunda, Afrika Ulusal Kongresi’nin ve öbür muhalefet gruplarının yasallaştırılmasının ardından, 27 yıldır hapiste olan 72 yaşındaki Mandela, 11 Şubat 1990’da serbest bırakıldı.
