Orta Afrika Cumhuriyeti
Orta Afrika Cumhuriyeti, adından da anlaşılabileceği gibi, Afrika’nın orta bölgesinde, çepeçevre karayla kuşatılmış bir ülkedir. Kuzeyde Çad, doğuda Sudan, güneyde Zaire ve Kongo, batıda Kamerun’la komşudur.
Ülke topraklarının çoğunu Kongo (Zaire) Irmağı havzasının kuzeyindeki yüksek yayla kaplar. Başkent Bangi (Bangui) güneyde, Zaire’yle sınır çizen Ubangi Irmağı’nın kıyısındadır. Topraklarının büyük bölümü savan adı verilen seyrek ağaçlıklı tropik otlaklarla örtülüdür. Kuru bir rüzgârın estiği ekim-mart dönemi dışında iklim çok sıcak ve nemlidir. Ortalama hava sıcaklığı 24°C-27°C arasında değişir.
Nüfus yoğunluğu düşük olan ülkede insanların çoğu Sudan dillerini konuşur. Öğretim dili ve resmi dil Fransızca’dır. Büyük bölümü çiftçilik yapan ülke halkı 19. yüzyılda köle tüccarlarından kaçarak bu bölgeye yerleşen Siyahlar’ın soyundan gelir. Orta Afrika Cumhuriyeti’nde darı, pamuk, muz, yerfıstığı ve kahve yetiştirilir. Dışarıya satılan başlıca ürünler ülkenin batısında bulunan elmas ile kereste ve kahvedir. Maun gibi sert odunlu ağaçların oluşturduğu ormanlar vardır. Ülkede kömür, demir cevheri ve uranyum bulunmuştur.
Okullar ve hastaneler yapılmaktadır. Haberleşme ve ulaşım ise çok geridir. Karayollarının büyük bölümü topraktır; demiryolu yoktur. Ulaşım büyük ölçüde ırmaklar yoluyla sağlanır. Ülkenin tek büyük kenti ve limanı olan başkent Bangi’nin nüfusu 596.776’dır (1988). Bangi’de çok az sayıda sanayi kuruluşu bulunur. Ayrıca bir de uluslararası havalimanı vardır.
Orta Afrika Cumhuriyeti’nin 19. yüzyıl öncesi tarihi hakkında çok az şey bilinmektedir. Köle ticareti o zamana kadar bölgedeki Yerli nüfusu çok azaltmıştı. 19. yüzyılda Sudan’daki köle tüccarlarından kaçanlar bölgedeki savanlara yerleştiler. 19. yüzyılın sonuna doğru Fransız sömürgesi olan bölge, Ubangi-Şari adıyla Fransız Ekvator Afrikası içinde yer alıyordu. 1946’da Fransa’nın denizaşırı toprağı oldu. 1958’de özerkliğini kazandı ve Orta Afrika Cumhuriyeti adını aldı. 1960’ta bağımsızlık ilan edildi. Ama, cumhuriyet dönemi uzun sürmedi; 1965’te Eddine Ahmed Bokassa yönetime el koydu. 1976’da ise ülkenin adını Orta Afrika İmparatorluğu olarak değiştirdi; kendisini de imparator ilan etti. Ülke gittikçe yoksullaşırken Bokassa baskıcı bir yönetim kurdu ve özel servetini artırdı. 1979’da bir askeri darbeyle yönetimine son verilen Bokassa Fransa’ya kaçtı. Ülkede yeniden cumhuriyet yönetimine dönüldüyse de 1981’de bir grup subay kansız bir darbeyle yönetime el koydu. 1986’da yapılan halkoylamasında tek partili sistemi öngören yeni anayasa kabul edildi. Ülkenin devlet başkanı olan, 1981 darbesi önderi General Andre Kolingba aynı zamanda genelkurmay ve hükümet başkanlıklarını da üstlendi.
Orta Afrika Cumhuriyeti’ne İlişkin Bilgiler
Yüzölçümü: 622.436 km2.
Nüfus: 2.813.000 (1989).
Yönetim: Tek partili, tek meclisli cumhuriyet.
Başkent: Bangi.
Doğal Yapı: 600-800 metre yüksekliğinde engebeli yayla ve savanlar. Bazı bölgelerde sık tropik yağmur ormanları vardır.
Başlıca Ürünler: Kök bitkiler, yumru köklü bitkiler, manyok, yerfıstığı, muz.
Dışarıya Satılan Başlıca Ürünler: Elmas, kereste, kahve.
Önemli Kentler: Bangi, Bambari.
Eğitim: Parasızdır, ama çocukların ancak yüzde 50'si ilkokula gidebilmektedir.
