Sir Isaac Newton
(1642-1727). İngiliz fizikçi ve matematikçi Isaac Newton dünyanın gelmiş geçmiş en büyük bilginlerinden biridir. Bir çiftçinin oğluydu. İngiltere’de Lincolnshire’da doğdu. Doğumundan üç ay önce babası ölmüş, annesi ise yeniden evlenmiş ve Isaac’ı büyükannesinin yanında bırakarak bir başka köye taşınmıştı. Isaac oldukça yalnız bir çocukluk dönemi geçirdi.
Isaac pek parlak bir öğrenci değildi, ama uçurtma, yel değirmeni ve güneş saati gibi şeyleri yapmakta büyük bir ustalık gösteriyordu. 18 yaşındayken matematik öğrenimi görmek üzere Cambridge Üniversitesi’ne girdi. 1665’teki veba salgını nedeniyle üniversitenin kapatılması üzerine, çalışmalarını evinde sürdürdü. Anlatıldığına göre, bir gün Woolsthorpe’deki evinin bahçesindeyken, bir elmanın ağaçtan düştüğünü gördü ve elmanın neden dümdüz yere doğru hareket ettiğini düşünmeye başladı. Sonunda, bunun Dünya’nın elmayı çekmesinden kaynaklandığı sonucuna ulaştı. Böylece, yerçekimi kuramı üzerine çalışmaları başlamış oluyordu. Bu öyküye çok az insan inanmaktadır. Ama, Newton’un doğal olguların açıklanış yolları üzerine derinlemesine düşünmüş olduğu bir gerçektir.
Newton 1666’da güneş ışınlarını bir prizmanın içinden geçirerek bileşenlerine ayırdı ve böylece beyaz ışığın niteliğini keşfetti. 1669 dolaylarında da diferansiyel ve integral hesabı geliştirdi, ama bu konuya ilişkin çalışmalarını ancak 35 yıl sonra yayımladı.
Bilim dünyası açısından çok önemli olan bu üç buluşu gerçekleştiren Newton henüz dünya çapında bir üne kavuşmamıştı. Çalışmalarını çok az kişi biliyordu. Ama 1669’da matematikçi Isaac Barrow’un önerisi üzerine Newton, henüz 27 yaşındayken Cambridge Üniversitesi’nde matematik profesörü olarak görevlendirildi.
Işık konusundaki çalışmalarını sürdüren Newton, 1668’de ilk aynalı teleskopu yaptı. 1671’de, Londra’daki Kraliyet Derneği bu teleskopu inceledi ve Newton’u derneğin üyeliğine seçti. Newton artık İngiliz bilim dünyasının önderi durumuna gelmişti.
Newton en önemli yapıtı olan Philosophiae Naturalis Principia Mathematicayı (“Doğa Felsefesinin Matematik İlkeleri”) 1687’de yayımladı. Kısaca Principia adıyla anılan ve Newton’un hareket yasaları, dalga kuramı ve yerçekimi üzerine çalışmalarını içeren bu yapıt, bugüne kadar yazılmış bilimsel kitapların en önemlilerinden biridir. Newton’un yerçekimi kuramı, gezegenlerin hareketleri ile kuyruklu yıldızların yörüngelerinin açıklanması açısından büyük önem taşır. Newton, 1704’te yayımlanan Opticks (“Optik”) adlı yapıtında ise, diferansiyel ve integral hesap ile öbür matematik çalışmalarının yanı sıra ışık kuramını da açıklamıştır.
1696’da darphane müdürlüğüne getirilen Newton, para basım sisteminde reform yaptı. İki kez parlamentoya seçildiyse de siyasetle fazla ilgilenmedi. 1703’te Kraliyet Derneği’nin başkanı olan Newton, bu görevini ölünceye değin sürdürdü. 1705’te Kraliçe Anne ona “sir” unvanı verdi. Newton, bu unvanı alan ilk İngiliz bilim adamıydı.
Sir Isaac Newton yaşamını tümüyle bilime adamıştı. Ama öfkeli yapısı ve bilim adamlarının kendisine yönelttiği eleştiriler çalışmalarını olumsuz yönde etkiledi. Robert Hooke ve Newton’un çalışmalarından habersiz olarak diferansiyel ve integral hesabı bulan Alman matematikçisi Gottfried Wilhelm Leibniz ile uzun süreli sert tartışmalara girişti. Eleştiriden çekindiğinden, “matematik kafası basit kişilerin sataşmalarından korumak için " Principia'yı özellikle zorlaştırdı.
Daha sonraki yıllarda Newton, sağlığının bozulması üzerine bilimsel çalışmalarına son vermek zorunda kaldı. Londra’da öldü ve Westminster Abbey’e gömüldü.
