Sir Walter Scott
(1771-1832). İskoç yazar ve şair Sir Walter Scott, İskoçya tarihini konu alan romanlarıyla tarihsel roman türünün kurucusu sayılır. 20. yüzyılın başlarına kadar Sir Walter Scott’ın romanları büyük küçük herkesçe ilgiyle okunurdu. Günümüzde eski ilgiye rastlanmasa da, Scott İskoç edebiyatı içindeki saygın yerini korumaktadır. Edinburgh’da doğan Scott çocukluğunda İskoçlar’ın sınır serüvenlerine ilişkin öyküleri ve destanları dinlemeyi çok severdi. Daha sonra bu serüvenler kitaplarının konusu oldu. Küçükken geçirdiği bir hastalık sonucu sağ ayağı sakatlandı. Ama bu özrü kendini geliştirmesine ve güçlenmesine engel olmadı. Okulda arkadaşlarına öyküler anlatmakta çok başarılı olan Scott, derslerde aynı başarıyı gösteremedi. Shakespeare’in oyunları da içinde olmak üzere ne bulursa okuyordu. 15 yaşına gelince avukat olan babasının yanında çalışmaya başladı. Daha sonra Edinburgh Üniversitesi’nde hukuk öğrenimi görerek avukat oldu. İyi kazanç getiren bu meslek ona okumak ve yazmak için zaman bırakmıyordu. 1797’de varlıklı bir kadınla evlendi. Bu evlilik ona yazmak için uygun ortamı sağladı. 1799’da karısıyla birlikte Tweed Irmağı kıyısındaki Ashestiel’de bir çiftliğe yerleşti. 13 yıl sonra, Melrose yakınında aldığı bir çiftlikte yaptırdığı ve Abbotsford adını verdiği malikânesinde yaşamaya başladı.
Burada mutlu ve rahat bir yaşam süren Scott, yörenin tarihiyle ilgili bilgi topladı. Romantik İtalyan ve Alman şairlerinin yapıtlarını okudu. Düzenli çalışmayı seven Scott her sabah saat beşte kalkar, ocağı kendi yakar, giyindikten sonra ilk işi ahıra gidip atlarına bakmak olurdu. Altıda masasının başında oturur, 10’a kadar hiç kalkmadan çalışırdı. 10’da kahvaltı ettikten sonra iki saat daha çalışır, günün geri kalanını balık tutarak, avlanarak ya da dostlarını ziyaret ederek geçirirdi.
Başlangıçta Alman baladlarından çeviriler yapan Scott, 1803’te Minstrelsy of the Scottish Border’ı (“İskoç Sınırının Minstrel Geleneği”), 1805’te ise The Lay of the Last Minstrel’i (“Son Minstrelin Şarkısı”) yazdı. İskoç yaşamını ve geleneklerini yansıtan koşuk biçimindeki bu romanları Marmion (1808) ve The Lady of the Lake (1810; “Göldeki Kadın”) izledi. 1814’te imzasız olarak yayımlanan ve II. James yanlılarının 1745’teki ayaklanmasını konu alan Waverley adlı romanı okurların büyük ilgisini çekti. Yarattığı yürekli, dirençli ve insancıl tipler, tarihsel bir temele oturttuğu sağlam kurgusu ve kullandığı ustalıklı dille geniş bir okur kitlesine ulaştı. Scott bunun ardından Guy Mannering (1815), The Antiquary (1816; “Antikacı”), The Bride o f Lammermoor (1819; “Lammermoor’lu Gelin”) gibi bir dizi tarihsel roman yayımladı. Bu romanlar “Waverley Romanları” olarak anılırken, yazarının adı yıllarca açıklanmadı. Daha sonra Avrupa ve İngiltere tarihinden konuları işleyen romanlar da yazan Scott’ın en sevilen yapıtlarından biri ülkemizde de tanınan Ivanhoe'dur (1819). Ivanhoe Türkçe’ ye çeşitli zamanlarda Ivanhoe (2 cilt; 1946-49), Yağız Atlı Şövalye (1974), Korkusuz Kahraman Ivanhoe (1974) ve Kara Şövalye (1986) adlarıyla çevrildi. Ayrıca 1942’de Salâhaddini Eyyubî ve Aslan Yürekli Rişar ile 1965’te 12. Asırda Salip Muharebeleri adlarıyla yayımlanmış Scott çevirileri vardır.
1827’de “Waverley Romanları”nın yazarı olarak kimliği açıklanan Scott, yaşamının son yıllarında parasal sıkıntı içine düştü. Borçlarını ödeyebilmek için durmadan kitap yazmak zorunda kaldı. Sağlığı bozulan yazar Abbotsford’da öldü.
