Tennessee Williams

• Okunma : 385

(1911-1983). Toplumsal ve psikolojik baskılara dayanamayarak yıkılan insanları işleyen oyunlarıyla tanınan ABD’li yazar Tennessee Williams, Mississippi eyaletindeki Columbus’ta doğdu. 13 yaşındayken ailesi St. Louis’e taşındı. Liseyi bitirdikten sonra Missouri Üniversitesi’ne girdi. Büyük Dünya Bunalımı sırasında okuldan ayrılarak bir ayakkabı fabrikasında çalışmaya başladı. Daha sonra Iowa Üniversitesi’nde oyun yazarlığı öğrenimi gördü. 1938’de bu okulu bitirdi. Kentten kente dolaşarak garsonluk ve tiyatroda yer göstericiliği gibi çeşitli işlerde çalışırken bir yandan da yazıyor, bazı oyunları küçük tiyatrolarda sahneleniyordu.

    Williams’ın oyunlarında bireysel kaygılar yer alır. Ne var ki, bu kaygılar öznel saplantılardan doğmaz. Toplumun değer yargılarıyla uzlaşamayan birey bazen eyleme başvurarak, çoğu zaman da toplumdan uzaklaşıp kendi iç dünyasına kapanarak bir kaçış yolu arar. Williams’ı üne kavuşturan ilk oyunu, bir bakıma kendi yaşamından öğeler içeren Sırça Kümes’ tir (The Glass Menagerie; 1944). Sonradan yoksullaşmış üç kişilik bir aileyi konu alan bu oyunda, geçmişin özlemiyle yaşayan anne güçlü ve baskıcıdır. Bir bacağı sakat olan kızı Laura’ya koca bulmaya çalışmaktadır. Laura bedensel özrünün yarattığı eziklik duygusuyla içine kapanık bir yaşam sürer. Yalnızlığını topladığı cam heykelciklerle paylaşarak kendi düş dünyasında yaşar.

    Williams’ın bundan sonra sahnelenen Arzu Tramvayı (A Streetcar Named Desire; 1947) adlı oyunu Pulitzer Ödülü’nü kazandı. Bu oyunda güneyli soyluların son temsilcilerinden olan Blanche Du Bois, güneye özgü ahlak değerleri ve kendi.kişisel kararlarının yarattığııçıkmaza sürüklenir. Williams’ın bunları izleyen Dövme Gül (The Rose Tattoo\ 1951), Pulitzer Ödülü alan Cat on a Hot Tin Roof (1955; “Kızgın Damdaki Kedi”) ve İguana Gecesi (The Night of the iguana; 1961) gibi gene toplum-birey çatışması üzerine kurulu oyunları filme de alınmıştır.

    Williams’ın Mrs. Stone’un Roma Baharı (The Roman Spring o f Mrs. Stone; 1950) ve Moise and the World of Reason (1975; “Moise ve Akıl Dünyası”) adlı iki romanı, denemeleri, şiirleri, senaryoları, öyküleri ve bir de özyaşamöyküsü vardır.