Tintoretto
(1518-1594). Venedik Okulu’ nun en önemli ressamlarından biri olan Tintoretto Geç Rönesans döneminde yaşamıştır. Asıl adı Jacopo Robusti olan sanatçı Venedikli bir kumaş boyayıcısının oğluydu. İtalyanca’da “küçük kumaş boyayıcısı” anlamına gelen Tintoretto adıyla tanındı. Sanatçının yaşamına ilişkin yeterli bilgi yoktur. Bazı kaynaklarda küçük yaşta çırak olarak Tiziano’nun yanma girdiği, ama onu alaya alan karikatürler çizmesi ve yeteneğiyle ustasını kıskandırması yüzünden atölyeden uzaklaştırıldığı yazılıdır.
Tintoretto Venedik’te son derece canlı bir sanat ortamında, Paolo Veronese (1528-88), Paris Bordone (1500-71) ve Andrea Meldolla Schiavone (ölümü 1563) gibi usta ressamların yanında yetişti. 21 yaşındayken resim bilgisi ve yeteneğiyle kent yöneticilerinin dikkatini çekti. Kiliseden ve zengin kişilerden çok sayıda sipariş aldı. Sanat tarihçileri ve eleştirmenler Tintoretto’nun resimlerini Venedik Okulu'nun renk özellikleriyle Roma ve Floransa resim üslubunun çarpıcı bir bireşimi olarak değerlendirirler. Atölyesinin duvarında “Michelangelo'nun çizgileri ve Tiziano’nun renkleri” sözcüklerinin yazılı olduğu söylenir. Resimlerinde Michelangelo ve Tiziano’nun etkileri görülmekle birlikte, hiçbir zaman onları taklit etmedi. Perspektif, ışık ve renk öğelerini özgün bir üslup ve sağlam bir kompozisyon anlayışıyla tuvale geçirdi. Daha çok mitolojik ve dinsel konulu resimler yaptı.
Tintoretto Roma ve Mantova’ya yaptığı geziler dışında Venedik’ten hiç ayrılmadı. Modena’daki Este Galerisi ve Müzesi’nde bulunan mitolojik konulu 14 tavan resmiyle, sanat çevrelerinin dikkatini çekmesini sağlayan Aziz Markos’un Mucizesi (1548) adlı resmi ilk önemli yapıtlarıdır. Bu resimde olayın ön plana çıkmasını sağlayan kalabalık insan gruplan Venedik Okulu resim geleneğini yansıtır. Resme egemen olan hareket ve canlılık duygusu son derece sağlam bir kompozisyon anlayışıyla verilmiştir.
Tintoretto çok hızlı çalışabilen bir ressamdı. Dev boyutlu resimleri bile kısa sürede tamamlayabiliyordu. Bu becerisi ona, özellikle hızlı çalışılması gereken fresklerde üstünlük sağlıyordu. Sanatçı Susana ve İhtiyarlar (1555-60) adlı resmiyle ününü pekiştirdi. Aynı dönemde evlendi ve sekiz çocuğu oldu. Çocuklarından Marietta, Domenico ve Marco sonradan babalarının mesleğini seçtiler, ama onun kadar başarılı olamadılar.
Sanatçı 1564'te San Rocco Okulu yöneticilerince okulun Albergo Salonu'na fresk yapmakla görevlendirildi. 23 yılda tamamladığı, Hz. İsa’nın yaşamından sahneleri görüntüleyen bu dev boyutlu resimler olgunluk döneminin başyapıtları sayılır.
Venedik'teki San Giorgio Maggiore Kilisesi’nde bulunan ve en çok tanınan yapıtlarından olan Son Akşam Yemeği'ni (1592-94) ölümünden birkaç ay önce tamamladı. Öldüğünde Venedik’teki Madonna dell'Orto Kilisesi’ne gömüldü. Yaşamı boyunca sürekli olarak üslubunu ve tekniğini geliştiren Tintoretto, bazı sanat tarihçilerince barok üslubun ilk habercisi sayılır.
