Viyana
Viyana, Avusturya’nın başkenti ve aynı zamanda ülkeyi oluşturan dokuz federal eyaletten biridir. Ülkenin doğusunda yer alan Viyana eyaleti üç yandan Aşağı Avusturya eyaletiyle çevrilidir. Viyana’nın doğudaki Macaristan ve Çekoslovakya sınırından uzaklığı 65 km kadardır.
Viyana kenti uluslararası bir kültür ve müzik merkezidir. Müzik tarihindeki büyük adlardan birçoğu bu kentle birlikte anılır. Bu sanatçılardan HAYDN, MOZART, BEETHOVEN, BRAHM S, SCHUBERT, MAHLER, BRUCKNER ve SCHÖNBERG ile STRAUSS AİLESİ’ni sayfamızda kendi adları altında bulabilirsiniz. Psikanaliz çalışmalarıyla tanınan Sigmund Freud, insandaki kan gruplarını bulan Kari Landsteiner, psikiyatr Alfred Adler, dünyaca tanınmış yazarlardan Stefan Zweig ve Robert Musil yaşamlarını ve çalışmalarını bu kentte sürdürdüler. Çek asıllı ünlü yazar Franz Kafka da yaşamının son yıllarını bu kentte geçirdi. Haydn, Mozart, Beethoven, Schubert ve Freud’un evleri günümüzde müze olarak kullanılmaktadır.
Viyana, Avusturya’nın sanayi ve ticaret merkezidir. Bölgede metal eşya, makine, elektrikli araçlar ve kimyasal maddeler üretilir. Gıda, hazır giyim, dokumacılık, kâğıt, mücevher, müzik aletleri, saat, mobilya da önemli sanayi kolları arasındadır.
23 ilçeye ayrılmış olan Viyana’nın merkezi olan, tarihsel anıtlar bakımından zengin İç Kent’i (Innere Stadt) iki yanı ağaçlı geniş Ring Caddesi (Ringstrasse) kuşatır. Avrupa’ nın en ünlü gotik yapılarından Stephansdom (Aziz Stephan Katedrali) İç Kent’tedir. Katedralin güneybatısında, 1918’e kadar Avusturya imparatorlarının sarayı olan Hofburg yer alır. Saray 13.-19. yüzyıllarda, değişik mimari üsluplarda yapılmış çok sayıda yapıdan oluşur. “Dünyanın en güzel kitaplığı” olarak bilinen Avusturya Ulusal Kütüphanesi buradadır. Saraydaki özel bir bölümde imparatorların hâzineleri saklanmaktadır.
Viyana’da, 1365’te kurulmuş dünyaca ünlü bir üniversite, pek çok güzel kilise, tarih ve sanat müzeleri vardır. Dünyanın en değerli müzisyenlerinin konser verdiği Viyana Devlet Operası 1860’larda yapılmıştır.
Kentin en yüksek kesimini Viyana Ormanları (Wienerwald) olarak adlandırılan tepeler oluşturur. Güney eteklerinde, Tuna Irmağı kıyısında koruluk bir park olan Prater ve Viyana’nın panayır yeri olan Wurstelprater vardır. Batıda, bir zamanlar imparator ailesinin yazlık evi olan Schönbrunn Sarayı görülür. İmparatoriçe Maria Theresa’nın kaleyi çevreleyen bahçelerde çocukları için kurdurduğu hayvanat bahçesi sonradan geliştirilerek Viyana Hayvanat Bahçesi haline getirilmiştir.
Viyana eski bir kenttir. Bugünkü kentin bulunduğu yerde Keltler bir yerleşme kurmuştu. Vindobona adlı bu kentin yerinde daha sonra Romalılar bir garnizon kurdu. İmparator Marcus Aurelius’un İS 180’de burada öldüğü sanılmaktadır. Roma İmparatorluğu çöktükten sonra, Viyana 5. yüzyılda Bavyeralılar’ın yönetimine girdi ve kent halkı Hıristiyanlık’ı benimsedi. Habsburg ailesi 13. yüzyılda Avusturya’ya geldikten ve kenti gelişen imparatorluğun başkenti yaptıktan sonra burası zenginleşerek önem kazandı.
Avrupa içinde ilerleyen Osmanlılar Viyana’yı 1529 ve 1683 yıllarında iki kez kuşattılarsa da almayı başaramadılar. İkinci kuşatma sırasında Türkler’in doğudan getirdikleri leylak fidanları Viyana’da yetiştirildi ve sonradan öteki Batı Avrupa ülkelerine yayıldı. Viyana’ya kahveyi de Türkler getirdi ve Batı Avrupa’nın ilk kahvehanesi gene Viyana’da açıldı.
Napolyon yenilgiye uğradıktan ve Elba’ya sürüldükten sonra Avrupalı devlet adamları Avrupa’nın haritasını yeniden çizmek üzere Viyana’da toplandı. Bu toplantı Viyana Kongresi (1814-15) olarak bilinir. Kent 19. yüzyıl boyunca Avusturya - Macaristan İmparatorluğu’nun başkenti olarak gelişti ve zenginleşti. 1857’de eski kent surları yıkılarak yerine Ring Caddesi yapıldı. Bunun çevresine opera, kent meclisi ve parlamento gibi yeni ve güzel binalar yapıldı. I. Dünya Savaşı’ndan sonra 1918’de imparatorluk parçalandı. Viyana sınırları daralan yeni Avusturya Devleti’nin başkenti oldu. 1938’de Nazi Almanya’sının işgaline uğrayan kent, 1945’te SSCB tarafından kurtarıldı ve dört işgal bölgesine ayrıldı. 1955’te, II. Dünya Savaşı’nın bitiminden 10 yıl sonra İngiltere, Fransa, ABD ve SSCB kuvvetlerinin işgali sona erince özgür bir kent oldu. Bugün kentte bazı uluslararası kuruluşların merkezleri bulunur. Bunlardan biri de Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı’dır.
Viyana’nın anakent nüfusu 1.482.825’tir (1988).
