APPALAŞ DAĞLARI
ABD’nin Atlas Okyanusu kıyılarındaki ovaları, iç bölgelerdeki düzlüklerden ayıran geniş dağ kuşağına Appalaş Dağlan denir. Appalaş Dağları, Alabama’nın orta kesimlerinden başlayarak, Kanada’nın doğusundaki St. Lawrence Körfezi'ne kadar, kuzeydoğuya doğru 1.900 km boyunca uzanır. Bununla birlikte Appalaş Dağları ya da Appalaşlar adı yaygın olarak Hudson ve Mohawk ırmaklannın güneybatısındaki bölge için kullanılır. Appalaşlar 17. yüzyılda Amerika’ya gelen göçmenlerin batıya doğru göçü önünde bir engel oluşturmuştur. Örneğin, Virginia kıyısındaki yerleşim yerlerinin 1607’de kurulmaya başlamasına karşın Yerliler’in yaşadığı Appalaş Dağlarindaki sık ormanları geçip, bugünkü Kentucky’ye gelmeleri için 100 yıldan fazla bir zaman gerekmiştir.
Appalaşlar, uzun ve birbirine paralel vadilerle aynlmış dağ sıralarından oluşan bir kuşak görünümündedir. Doğuda, Pennsylvania’dan Georgia’ya kadar uzanan Blue Ridge (Mavi Dağlar) kuşağı çok yaşlı bir dağ sırasıdır. Kuzey Carolina’da Black Mountains’daki (Kara Dağlar) Mitchell Dağı, Appalaşlar’ın bu bölgesindedir. Yüksekliği 2.000 metreyi aşan Mitchell Dağı, Kuzey Amerika’ nın doğusundaki en yüksek doruktur. Milyonlarca yıldır su, rüzgâr ve hava koşullannın aşındırdığı Blue Ridge kuşağı, artık yüksek ve sarp değil, alçak ve yuvarlaktır. Great Smoky Dağları (Büyük Dumanlı Dağlar) Ulusal Parkı ünlü bir eğlence ve dinlenme yöresidir.
Blue Ridge’in devamı olan New Jersey Dağları, Pennsylvania’dan Hudson Irmağı vadisine kadar uzanır ve orada Hudson Dağlan adını alır. Bu dağlar yaşlı ve aşınmış olmakla birlikte çok çekici bir görünüme sahiptir.
Blue Ridge’in batısı, Alabama ortalarından başlayıp kuzeydoğuya doğru, New York eyaletinin içlerine kadar uzanan bir dağlar ve vadiler kuşağıdır. Uzunluğu 1.600 km olan bu kuşağın eni 22 ile 95 km arasında değişir. Bu kuşağın doğusu, bölgede Shenandoah Vadisi diye bilinen Büyük Appalaş Vadisi’dir. İlk göçmenler bu verimli düzlükte yerleşmiş ve çiftçiliğe başlamışlardır.
Bu dağ ve vadi kuşağının batısı ise, Alabama’dan, New York'taki Mohawk Irmağı’na kadar uzanan ve genelde Appalaş Yaylası diye adlandınlan geniş ve engebeli bir alandır. Bu bölgenin doğusunda New York’un güneyindeki Catskill Dağlan, Orta Pennsylvania’daki Allegheny Dağları, Doğu Kentucky, Tennessee ve Batı Virginia’yı kaplayan Cumberland Yaylası yer alır.
Appalaşlar, akçaağaç, meşe, laleağacı, huşağacı ve kışın yaprak dökmeyen bazı ağaçlann oluşturduğu sık ormanlarla kaplıydı. Bu orman örtüsünün büyük bölümü günümüzde de varlığım korumakla birlikte Büyük Appalaş Vadisi gibi daha alçak ve düz olan yerler tarım alanlarına dönüşmüştür. Bu alanların dışındaki bölgelerde hindi, ayı, tilki, geyik ve yabankedisi gibi hayvanlara sıkça rastlanır.
Bölgenin başlıca doğal kaynağı Pennsylvania’dan Alabama’ya kadar uzanan yayla bölgesinin büyük Appalaş kömür yataklarındaki taşkömürüdür. Öteki önemli maden kaynakları, New Jersey’de antrasit (sert maden kömürü) ve çinko, Tennessee’de bakır ve Alabama’daki geniş demir yataklarıdır. Pennsylvania’da Pittsburgh ve Alabama’da Birmingham gibi büyük sanayi kentleri, bu madencilik bölgelerinin yakınında kurulmuştur.
