ARAS IRMAĞI
Doğu Anadolu Bölgesi’nde, Erzurum ilinin güneyindeki Bingöl Dağı’nın kuzey yamaçlarından doğar. Türkiye, İran ve SSCB topraklarında akarak Hazar Denizi’ne dökülür. Türkiye topraklan içindeki uzunluğu 548, toplam uzunluğu ise 1.059 kilometredir.
Başlarda güneydoğu-kuzeybatı yönünde akan Aras Irmağı daha sonra geniş bir yay çizerek kuzeye yönelir. Pasin Çayı’yla birleştikten sonra geniş tabanlı bir vadi içinde, yer yer menderesler çizerek doğuya doğru akar. Horasan ve Karakurt arasında, derinliği kimi yerde 1.000 metreyi bulan dar bir vadiden geçer ve daha sonra akışını geniş düzlüklerde sürdürür; önce Kağızman’a, ardından İğdır Ovası’na ulaşır. Tuzluca’nın kuzeyinde Arpaçay’la birleşen ve suları iyice çoğalan Aras Irmağı, Türkiye-SSCB sınınnın 150 kilometrelik bölümünü oluşturur. Daha sonra Türkiye topraklanndan çıkarak İran-SSCB sınırı boyunca akar ve Kura Irmağı’yla birleşerek Hazar Denizi’ne dökülür.
Aras Irmağı, kış mevsimi çok soğuk ve uzun geçen yüksek dağlarla kaplı bir bölgededir. Bol kar yağışının düştüğü ve erimenin olmadığı kasım ile mart ayları arasında, ırmağın sulan azalır; yukan kısımları yer yer donar. Nisan ayında ilkbahar yağmurlan ve eriyen karlarla beslenen Aras Irmağı’nın sulan yükselir. Çok yağmur yağdığı ve karlann hızla eridiği zamanlarda, özellikle Pasinler Ovası’nda taşkın ve sellere yol açar. Akışı düzensiz olduğu için ulaşıma elverişsiz olan ırmaktan İğdır, Pasinler ve Kağızman ovalarının sulanmasında yararlanılır. Kaynağına yakın olan yukan bölümünde alabalık, aşağı bölümünde ise sazan balığı avlanır. Yörede, Aras Irmağı’nın sularının hastalıklan iyi ettiğine inanılır. Bu inanış Aras’ın cennetten çıkan dört ırmaktan biri olduğu söylencesinden kaynaklanmaktadır
