Baki
Baki, Türk şairi (İstanbul 1526-ay.y. 1600). Fatih camisi müezzinlerinden Mehmet'in oğlu olan Baki (asıl adı Mahmut Abdülbaki' dir), babası tarafından önce bir saracın yanına çırak olarak verildiyse de, bir süre sonra medresede okumak fırsatını buldu. Daha on dokuz yaşındayken, Zati'nin beğendiği bir şair olarak ün saldı. 1552'de Süleymaniye müderrisi Kadızade Şemsettin Efendi'nin derslerine girmeye başladı ve onun koruyuculuğuna sığındı. 1554'te sunduğu bir kasideyle Nahçıvan seferinden dönen Kanuni'nin dikkatini çekip, daha sonra, Halep kadılığına atanan hocasıyla birlikte İstanbul'dan ayrıldı (1555). Dönüşünü (1559) izleyen yıllarda, önce danişrçjend (1561), ardından müderris olup (1563), Süleymariiye müderrisliğinde, Edirne (1576), Mekke 1579), Medine (1580), İstanbul (1584) kadılıklarında, Anadolu (1586) ve Rumeli (1592) kazaskerliklerinde bulundu.
Baki'nin şiiri, yaşamından, içinde bulunduğu ruh halinden ayrı düşünülemez; şeyhülislâm olma konusundaki tutkusu bilinmeden, kasidelerindeki övgü ya da Kanun mersiyesinde dile getirdiği üzüntü açıklanamaz. Zevke ve eğlenceye düşkünlüğü de gazellerini etkilemiştir Dili kullanırken gösterdiği titizlik ve vardığı ses bütünlüğü, şiirinin yüzyıllar süren etkisini açıklar. Yaşadığı çağ, her anlamda büyük bir çağ olduğundan, Baki'nin şiir de büyüklüğü dile yansıtmış, sesin yanında rengi hattâ betimlemelerde resmi yakalamıştır.
Baki'nin Başlıca yapıtları: Divan (ilk kez taşbasması olarak eksik ve yanlış bir basım, 1859; Sadettin Nüzhet tarafındar 1935: Rudolf Dvorak tarafından Baki's Diwan, Ghazelijjat, adıyla, Leyden 1908), Fezail üc-Cihad (Arapça'dan çeviri, müslümanları savaşa teşvik amacıyla), Mealim ül-Yakin (İmam Şehabettin Ahmet'ten çeviri, genişletilmiş ve değiştirilmiş bir siyer kitabı), Fezail-i Alette (Kutbettin Muhammet'ten çeviri, Mekke tarihi).