Balkuşu
BALKUŞU, Daha çok Avustralya ve Yeni Zelanda’da, birkaç türü de Pasifik Adaları’nda yaşayan balkuşları çiçeklerden balözü emerek ve çiçeklerin arasında buldukları küçük böcekleri yiyerek beslenir. 170 kadar türü olan bu kuşların ağız yapısı da bu beslenme biçimine uyarlanmıştır. İkişer ikişer ya da küçük sürüler halinde dolaşan balkuşları ince, uzun ve hafifçe aşağıya doğru kıvrık olan gagalarını çiçeklerin içine daldırır ve ucunda fırça gibi sert kıllar bulunan çatallı dilleriyle balözlerini toplarlar.
Yeni Zelanda’da yaşayan tui (Prosthemadera novaeseelandiae) balkuşlarının en tanınmış türüdür. Işık altında bazen mor ya da mavi gözüken yanardöner parıltılı yeşil tüyleri ve kanatlarının omuz bölümündeki beyaz lekeleriyle çok gösterişli bir kuş olan tuinin göğsünde halka gibi kıvrılmış iki tutam beyaz tüy bulunur. Balözünün yanı sıra olgunlaşmış üzümsü meyveleri, sinekleri ve öbür böcekleri de yiyen bu hareketli kuş duru ve neşeli ötüşüyle çiçeklerin arasında uçuşup durur. Dal parçaları, yosun ve otlardan yaptığı derme çatma yuvaya dişi kuş beyaz ya da soluk pembe renkteki yumurtalarını bırakır ve tek başına kuluçkaya yatar.
Balkuşlarıttitt çoğu Meliphaga cinsindendir. Kulakları genellikle püsküllü olan bu kuşlar yüksek sesli ötüşleriyle tanınır. Ak kulaklı balkuşu (Meliphaga leucotis) çanak biçimindeki yuvasının içini hayvan postu ve tüylerle döşer. Hatta tüy ve kıl toplamak için insanların başına ve elbiselerine konduğu da olur.
Myzomela cinsinin üyeleri küçük yapılı, genellikle çok göz alıcı renklerle bezenmiş, uzun kıvrık gagalı kuşlardır. Bu gruptan olan kızıl balkuşu ya da kankuşu (Myzomela sanguinolenta) Avustralya’nın doğusunda yaşar ve öğle sıcağında çınlayan bir sesle öter.
Familyanın en ilginç türlerinden biri de siyah-beyaz tüylü, kanatları altın sarısı çizgilerle bezenmiş kırçıl balkuşudur (Grantiellapicta). Özellikle ökseotunun meyvelerine çok düşkün olan bu kuş, bitkinin ince sürgünlerini örümcek ağıyla ve ökseotu meyvelerinin yapışkan salgısıyla birbirine tutturarak yaprakların arasında asılı duran bir yuva yapar. Yuva o kadar ince dokuludur ki alttan bakıldığında kuşun pembe renkli yumurtaları görülebilir.
Yeni Zelanda’da yaşayan Anthornis cinsinden balkuşlarına, çan sesini andıran çınlamalı ötüşleri nedeniyle çankuşu denir. Bu türlerin rengi genellikle yeşilimsi, kuyrukları karadır.
Balkuşları ile papağanlar, Asya’nın güneydoğusundaki adalarda ve Avustralya’da bulunan çiçekli ağaç ve çalıların tozlaşmasında önemli rol oynar. (Ayrıca bak. Tozlaşma.)