Bilgi Diyarı

Aşağıdaki Kutu ile Sonsuz Bilgi Diyarı'nda İstediğinizi Arayabilirsiniz...

Benzen

  • Okunma : 822

Benzen, Formülü C/6H/6 olan hidrokarbon. Berrak, renksiz, suda çözülmeyen yanıcı bir sıvı olan benzenin kaynama noktası 80 °C'tır. Geçmişte havasız ortamlarda kömürün damıtılmasıyla elde edilirken, günümüzde petrol ürünlerinden yapay olarak elde edilmektedir.

İlk kez 1825'te Michael Faraday tarafından elde edilmesine karşın, benzenin yapısı uzun süre aydınlatılmamış, 1865'te Alman kimyacısı Friedrich August Kekule von Stardonitz, benzenin altıgen oluşturan karbon atomlarından oluştuğunu bunların bazen tek, bazen çift bağla birleştiğini ortaya atmıştır.

Bu basit yapının benzen ve türevlerinin tipik niteliklerine uygun düşmemesi nedeniyle, Alman kimyacısı Johannes Thiele, 1899'da karbon atomları arasındaki bağın bir rezonans sergilemesi gerektiğini savunmuş.

Bununla birlikte 1980'lerde bazı kimyacılar benzenin bağlı gösterilmesinin pek doğru olmadığını ve Kekule'nin modelinin daha akla yakın olduğunu öne sürmüşlerdir.

Benzen kusursuz bir çözücüdür; bununla birlikte, özellikle başka bileşiklerin, temel olarak da stiren, fenol, deterjanlar, anilin ve klorinli bileşiklerin üretiminde kullanılır. İlaç sanayisinde ve plastik üretiminde de kullanılmaktadır. Benzenin solunumla bedene girmesi, mukoza zarlarını tahriş eder; şiddetli yorgunluk ve spazmlara, bazen solunum yetmezliği sonucunda ölümlere yol açabilir. Deri yoluyla bedene girmesinin de lösemi, vb. kanserlere yol açtığı görülmüştür.

Not: Modern kimyada, benzenin altı benzer karbon-karbon bağlantısı olduğu ve her birinin bir çift ve bir tek bağ arasında olduğu, karbon atomlarının , molekül çevresinde bir bulut gibi yerleştikleri düşünülmekte.