Berilyum
Berilyum, Periyodik çizelgenin MA grubunda yeralan kimyasal element. Toprak alkali metallerden biri olan berilyumun simgesi Be, atom sayısı 4, atom ağırlığı 9,0122, rengi çelik grisidir. Özellikle bir hafif metal için yüksek olan ergime noktası (yaklaşık 1 278 °C) dışında, alüminyuma ve magnezyuma benzer. Kimyasal açıdan, iyon yapısında olmasından çok, ortak değerlik bağları bulunmasıyla, öbür toprak alkali metallerden ayrılır.
Berilyum ender elementlerdendir: Yerkabuğunda ancak % 0,0006 oranında bulunur. Zengin yatakları bulunmadığından, berilden elde edilir. Fransız kimyacısı Louis Nicolas Vaquelin tarafından 1798'de oksit halinde bulunmuş, 1828'de, birbirlerinden bağımsız olarak, Friedrich Wöhler ve Antoine Bussy tarafından elde edilmiştir.
Aliminyumdan daha hafif, ama daha sert, ergime noktası da yüksek bir element olan beril, metalürjide kullanılır. Ama alüminyumdan 200 kat pahalıya mal olması nedeniyle, kullanımı bilgisayar parçalan ve çayroskop yapımı, uzay teknolojisi gibi birkaç özel alanla sınırlıdır.
En önemli berilyum alaşımı berilyumlu bakırdır(yüzde 4'ü Be); berilyum oksitin bakırla eritilmesi ve indirgeyici etmen olarak karbon kullanılmasıyla elde edilir. Berilyumlu bakır aşınmaya dirençli yaylarda, elektrik bağlantılarında (berilyumun iletkenliği bakırın iletkeni ğinin yarısından daha azdır) ve sertliği nedeniyle, kıvılcım sıçramasını önleyen aletlerde kullanılır.
Berilyum üstün bir nötron yansıtıcısı ve yavaşlatıcısı olduğu için, nükleer reaktör teknolojisinde önemli bir elementtir. Bu özelliğinin yanı sıra sertliği ve ısıya karşı yüksek direnci nedeniyle nükleer yakıtlar için kaplama malzemesi olarak da kullanılır. Alfa ışınlarıyla bombardıman edilirse büyük ölçüde nötron açığa çıkar (1932'de nötronlar, berilyumun bu yolla bombardımanı sırasında bulunmuştur).
En önemli berilyum bileşiği berilyum oksittir (BeO Ana madde olarak seramik eşya ve özel tip camlar yapmada, floresan tüplerinde, nükleer reaktörlerde kullanılır. Berilyum ve bileşikleri son derece zehirlidirler: Toz parçacıklarının ya da buharının solunması, berilyoz adı verilen akciğer hastalığına yol açar.