Bilgi Diyarı

Aşağıdaki Kutu ile Sonsuz Bilgi Diyarı'nda İstediğinizi Arayabilirsiniz...

Felsefede Doğalcılık

  • Okunma : 767

Felsefede DoğalcılıkVar olan her şeyin doğal olduğunu (başka bir deyişle, doğanın uzam-zaman süreçlerinin bir parçası olduğunu) ya da doğal olmayan herhangi bir tür nesne var olsa bile, bunun ancak doğa içindeki etkileri aracılığıyla bilindiğini öne süren felsefe yaklaşımı. Doğalcılığa (ya da natüralizm) göre, görüp geçirilen her şey, doğanın uzam-zaman düzeni içindedir. Doğanın, bir doğal süreçler sistemi olarak, onu anlaşılır kılan bir düzenlilik düzeyi bulunmakla birlikte, tam olarak, bütünüyle açıklanması olanaksızdır. Aynı biçimde bütünüyle bir değer de ifade etmez. Bununla birlikte, ahlâk değerleri, doğanın bir parçası olan insan ile doğanın geri kalanı arasındaki ilişki içinde doğarlar. Doğanın bir parçası olarak insanlar, yasalara uygun işleyen doğal süreçlere bağımlıdırlar; zekâ, doğanın içindeki organizmaların etkin yaşamından doğar.

Doğanın genel niteliği konusunda, doğalcılığın içinde farklı görüşler vardır. XVII., XVIII. ve XIX. yy'da egemen olan indirgeyici doğalcılık, bütün doğal nesnelerin, özellikleri fizik bilimleri tarafından belirtilen nesnelere indirgenebilir olduklarını öne sürer: Doğa, belirlenmiş bir sistemdir ve doğanın bir parçası olan insanlar da belirlenmiştir. Değerler, gerçek değildirler.

Bununla birlikte, doğalcılık bütün deneyimlenen nesne ve niteliklerin, doğa içinde aynı derecede gerçek olduğunu öne sürer. Bilimin kategorileri, doğanın gerçekliğini yok etmez. Doğanın içinde, fizik bilimcisinin kategorilerinden sıyrılıp geçen, buna karşılık insanın doğa ile etkileşiminde dolaysız yaşanan zenginlik, çeşitlilik, kendiliğindenlik ve değer boyutları vardır. Doğanın bir parçası olarak insanlar, kendiliğindenlik ve özgürlüğü açığa vururlar. Doğal soruşturma yöntemi olarak bilimsel yöntem, doğa içinde kendisini açığa vuran herhangi bir içeriği ele alma yoludur.