Gambia
Batı Afrika kıyısında bir cumhuriyet olan Gambia, Atlas Okyanusu’ndan doğuya doğru Gambia Irmağı boyunca uzanır. Genişliği 25-50 km arasında değişen, 475 km uzunluğundaki bu dar kara parçası Senegal’in içine doğru uzanır. Başkent Banjul, yakındaki St. Mary Adası’nda yer alır.
Gambia’nın oldukça kuru ve tropik bir iklimi vardır. Yağmurlar, genellikle yazları yağar ve en yoğun yağışlar kıyıya yakın bölgelerde görülür. Sıcaklık yıl boyunca 16°C ile 43°C arasında değişir. Kuru mevsim boyunca Sahra Çölü’nden esen sıcak rüzgârlar ülkeye toz bulutları taşır.
Bitki örtüsü otlaklar ve ırmak kıyılarında uzanan ormanlardan oluşur. Gambia Irmağı boyundaki alçak kıyı düzlükleri yağmurlu mevsimlerde sık sık sular altında kalır. Geniş alanları kaplayan mangrov bataklıklarında sıtma taşıyan sivrisinekler ürer. Başkent Banjul’un çevresi sık palmiye ormanlarıyla kaplıdır.
Irmaklarda ve lagünlerde timsahlardan başka suaygırı ve manatiler yaşar. Gambia’da çok sayıda maymun vardır. Ne var ki, bazı otlakların tarıma elverişli hale getirilmesi sonucu antilop ve ceylan gibi birçok hayvana artık rastlanmamaktadır.
Gambia halkı Siyah’tır ve nüfusun üçte ikisini Malinke (Mandingo), Volof, Dyola, Sarakol ve Fulani adlı kabileler oluşturur. Başlıca dinler Hıristiyanlık ve Müslümanlıktır. Halkın çoğu çiftçidir. Gambia ekonomisi başta yerfıstığı olmak üzere, büyük ölçüde tarıma dayalıdır. Başlıca besin ürünleri darı, pirinç ve mısırdır. Kendi nüfusunu rahatlıkla besleyebilen bir ülke olan Gambia’ da hayvancılık da oldukça gelişmiştir. Ekime elverişli alanların hemen hepsi yerfıstığına ayrılmıştır. Balıkçılık kıyıda ve ırmaklarda yapılır. Dışarı satılan ürünler arasında yerfıstığı ve yerfıstığı yağı ile palmiye çekirdeği, kurutulmuş balık ve hayvan derisi önemli yer tutar. Banjul aynı zamanda ana limandır. Okyanus gemileri Gambia Irmağı boyunca doğuda Fatoto’ya kadar, akıntıya karşı yol alır. Gambia’yı Senegal’e bağlayan bir karayolu olmakla birlikte, yollar çok yetersizdir.
Volof ve Malinke kabileleri 13. yüzyıldan başlayarak bugünkü Gambia topraklarında ilk yerleşim bölgelerini kurdular. 1455’te Portekizliler’ce keşfedilen Gambia’ya Avrupalılar 17. yüzyıldan sonra yerleşti.
1965’te bağımsızlığını kazanan Gambia 1970’te cumhuriyet oldu. 1982’de Senegal ile oluşturdukları Senegambia adlı yönetsel birlik, iki ülkenin bağımsızlıklarını koruyarak ekonomi, savunma ve dışişleri gibi belirli alanlarda, sıkı işbirliği içinde bütünleşmesini sağladı.
Gambia'ya İlişkin Bilgiler
Yüzölçümü: 10.690 km2.
Nüfus: 787.400 (1987).
Yönetim: Bağımsız cumhuriyet; İngiliz Uluslar Topluluğu üyesi.
Başkent: St. Mary Adası üzerinde yer alan Banjul.
Doğal Yapı: Gambia Irmağı'nın iki yakasında yer alan ülke vadi tabanının verimli toprakları ve kum tepeleriyle dar bir şerit oluşturur.
Başlıca Ürünler: Yerfıstığı, palmiye çekirdeği, balık.
Önemli Kentler: Banjul, Brikama, Basse, Kau-Ur, Bansang.
