İn vitro dölleme
İn vitro dölleme, Yumurtaların spermalar tarafından bedende değil bir deney tüpünde (in vitro) döllenmesil. İn vitro döllemeye (yapay dölleme, tüpte dölleme de denir), bazı kısırlık çeşitlerinin tedavisinde başvurulur. Teknik, yumurtaların yumurtlama olayının gerçekleşmesinden önce yumurtalıktan alınmasına ve döllenme sürecinin gerçekleşmesine olanak veren özel olarak hazırlanmış bir gelişme ortamı içinde spermayla karıştırılmasına dayanır. Döllenen yumurtalar, gebeliğin oluşması ve olgunlaşmasını sağlamak amacıyla dölyatağına yerleştirilir. İn vitro dölleme tekniği, döllenme mekanizmasının ve erken embriyo döneminin anlaşılmasına, ayrıca birçok çiftin çocuk sahibi olmasına büyük ölçüde katkıda bulunmuştur.
Başlangıçta hayvanlarda denenen, daha sonra değişiklikten geçirilerek 1970 yıllarında insanlara uygulanmaya başlanan in vitro dölleme sonucu bir bebeğin doğuşuna ilişkin ilk rapor, 1978'de ABD'de Dr. Patrick Steptoe ile Dr. Robert G. Edwards'ın yönettikleri ekip tarafından hazırlanmıştır.
Teknik başlangıçta, mekanik döllenme olanağı bulunmayan durumlarda, tıkalı olan ya da bulunmayan döl yatağı borularını atlayarak uygulanan bir tedavi olarak kullanılmış, bu durumdaki kadınlarda alınan umut verici sonuçlar, kısırlıkları dölyatağı borularının işlev bozukluklarına bağlı olmayan başka koşullardan (sözgelimi sperma niteliğinin iyi olmaması, kadının bedeninin spermalara karşı antikorlar üretmesi, dölyatağı zarı iltihabı durumları, vb.) kaynaklanan çiftler için de kullanılmasını teşvik etmiştir.
İVD tedavisi, yumurtalığın doğal âdet çevriminde gelişen tek yumurtaya karşılık, çok sayıda yumurta üretmesini uyaran ilaç tedavisiyle başlar: Çok sayıda yumurta, çok sayıda embriyoyla sonuçlanacak ve başarıya ulaşma şansını artıracaktır. Uygulanan tedaviye alınan yanıt, yumurtalar gelişme olgunluğuna ulaşıncaya kadar yakından izlenir. Sonra, yumurtalar içi boş bir iğne aracılığıyla emilerek toplanır ve özel gelişme ortamına yerleştirilir. Sperma da toplanıp, yumurtalara karıştırılarak, karışım denetimli bir atmosfer altında bir inkübatöre yerleştirilir. Döllenme genellikle 24 saat sonra belli olur ve 48. saate gelindiğinde, embriyolar dölyatağı boynu kanalından dölyatağına verilmeye hazır duruma gelir. Gebelik, genellikle 10-14 gün sonra denetlenebilir. Standart bir IVD çevrimi, genellikle birçok embriyonun gelişmesiyle sonuçlanır. Bununla birlikte, bir defasında dölyatağına dörtten çok embriyo yerleştirmek öğütlenmez; çünkü bu durumda çoğul (birden çok bebek) gebelik olasılığı yüksektir. Kullanılmamış embriyolar, ileri bir tarihte çözülerek kullanılmak amacıyla, sıvı azot içinde dondurularak saklanabilir.
Büyük isteklere ve teknolojideki ilerlemelere karşın, İVD'nin ve ilgili ekniklerin başarı oranı hâlâ % 20 oranındadır. Bu da, araştırmacıları yumurta, sperma ya da embriyonun yapay ortamda kalmasını en azına indirgemek yolunda çaba göstermeye yöneltmiştir. Cinsellik hücrelerinin dölyatağı boruları içine aktarımı (Gamet intrafallopian transfer ya da GİFT) adı verilen yöntemde, yumurta ve sperma karıştırılarak, doğrudan doğruya dölyatağı borusuna yerleştirilir; böylece döllenme tüp içinde (in vitro) değil dölyatağı borusu içinde oluşur. İVD ile GİFT'i birleştiren başka bir yönteme, "dölyatağı borusuna embriyo aktarımı" (tübal embriyo transferi ya da TET) adı verilir: Yumurtalar ile spermalar in vitro (tüpte) karıştırılır; ama döllenmiş yumurta, standart İVD'de olduğu gibi dölyatağına değil, dölyatağı borusuna yerleştirilir. Hem GİFT, hemlde TET,(genellikle karın çeperinde yapılan küçük bir kesiyle (laparoskopi) uygulanır. GİFT ve TET'in alışılmış İVD'den daha yüksek başarı sağladıkları savı konusunda henüz yeterince kesin kanıt elde edilememiştir. Araştırmacılar iki soruna eğilmişlerdir: Her ikisi de dölyatağı ile yumurtalıkların yaşlanmasıyla ilgili olan anormal embriyolar ve daha az kabul edici dölyatağı iç zarı.
İVD'nin ve embriyo dondurma teknolojisinin başarıları, yasal ve ahlaksal sorunlar da ortaya çıkarmıştır: Anne ve baba ölürlerse, dondurulan embriyonların ne olacağı; boşanma durumunda embriyoların saklanması,vb.