Katırtırnağı
Akdeniz ikliminin egemen olduğu bölgelerin özellikle denize yakın kesimlerinde yetişen katırtırnağı (Spartium junceum) sapsarı çiçekleriyle maki tipi bitki örtüsünün en alımlı bitkilerindendir. Yurdumuzda da en çok Akdeniz ve Ege bölgelerinde, daha az olarak da Batı Karadeniz’de yetişir. Öbekler halinde büyüyen, çalımsı yapıdaki bu çokyıllık bitki 1-3 metre arasında boy atar. Toprağın yüzeyine yakın bir yerden yukarı doğru dimdik yükselen silindir biçimli ince dallarının içi boştur; bunlar parmakla bastırıldığında kolaylıkla içine çöker. Dallara sarmal olarak dizilen yaprakları 1-2,5 cm uzunlukta ve çok az sayıdadır. Bu yüzden de ilk bakışta bitki yapraksızmış gibi görünür.
Baklagiller familyasının bir üyesi olan katırtırnağı'nın en çarpıcı özelliği parlak sarı renkli, kelebek biçimli çiçekleridir. Tek bir daim üzerinde 5-20 tanesi birden açan bu alımlı ve keskin kokulu çiçekler zehirlidir. Bu yüzden bazen kırlarda dolaşırken tatlı lezzetine ve hoş görünümüne aldanarak bunları yiyen çocuklarda zehirlenmelere yol açar. Aslında, katırtırnağının yalnızca çiçekleri değil körpe yaprakları ve tohumları da zehirlidir. Tohumlar aynı taze fasulyeyi andıran badıç biçimindeki ince uzun meyvelerin içinde yer alır. Genellikle tek bir meyvede 10-20 tane parlak kırmızı ya da sarı tohum bulunur.
Kırların bu zarif bitkisi yalnızca doğada yabani olarak değil, park ve bahçelerde süs bitkisi olarak da yetişir. Çok eski dönemlerde insanlarca fark edilerek doğal ortamından sökülüp yetiştirilmeye başlanmış ve bahçecilikte değerli pek çok çeşidi geliştirilmiştir. Bunların içinde katmerli ve beyaz çiçekli çeşitler en yaygın olanlarıdır.
