Kaynak
Kaynak, yeraltındaki suların yeryüzüne çıktığı yerdir. Birçok ırmağın başlangıç noktası kaynaklardır ve pek çok insan su gereksinmesini kaynaklardan karşılar.
Toprağın altına süzülen yağmur suları değişik kayaç türleriyle karşılaşır. Küçük boşluklarla dolu süngerimsi kayaçlar tıpkı bir sünger gibi suyu emer. Kumtaşı böyle bir kayaçtır. Kireçtaşı gibi üzerinde dikey çatlaklar bulunan kayaçlardan da su alt katmanlara süzülür. Kil ve şeyllerin (çamurtaşı ya da kumtaşı) süngerimsi bir yapısı yoktur ve üzerlerindeki çatlak sayısı da azdır. Su bu tür kayaçların üstünden akarak geçer.
Bir tepe yamacındaki kil katmanı, yamaç boyunca iner ve herhangi bir yerde toprak yüzeyine ulaşırsa, su bu noktadan yeryüzüne çıkar ve bir ya da daha fazla kaynak oluşur. Tebeşir ya da kireçtaşının şeyi katmanı üzerinde yer aldığı tepelik yörelerde, yamaç boyunca sıralanmış birçok kaynak görülebilir.
Suyun sıcaklığının, hava sıcaklığının üstünde olduğu kaynaklara sıcak su kaynağı ya da kaynarca denir. Bu sıcak sular, yer yüzeyinin çok altındaki volkanik bölgelerden gelir. Bazen sıcak su ve buhar topraktan uzun sütunlar biçiminde fışkırarak çıkar. Bunlara gayzer denir. Böyle kaynakların suları, genellikle kayaçlarda bulunan ve sıcak suların erittiği mineralleri içerir. Mineralli bu sulardan sağlık amacıyla yararlanılır.
