Kına
Kına, yaprakları kurutulup öğütülerek saç ve tırnak boyamakta kullanılan küçük ağaç ya da çalı yapısında bir bitkidir. Afrika’nın kuzeydoğu kesimlerinde yabani olarak yetişen bu ağacın dikenli dalları oval biçimli yapraklarla donanmıştır. Yapraklarının kenarı düz, sapı kısa, ucu sivridir. Yapraklardan sonra açan beyaz çiçeklerinin birbirine kaynaşmış dört taçyaprağı ve aynı sayıda çanakyaprağı vardır.
Bileşimindeki bazı boyarmaddelerden ötürü kızıl bir renk veren kına yaprakları en çok saç, parmak, avuç içi ve ayak boyamakta kullanılmaktadır. Çok eskiçağlardan beri tanınan bu bitkinin Eski Mısırlılar’ca da boya olarak kullanıldığı bilinmektedir. Günümüzde, hâlâ Yakındoğu ülkelerinde ve Anadolu’ da yaygın olarak kullanılan kınanın çeşitli geleneklerde özel bir yeri vardır. Örneğin, Anadolu’da düğün törenlerinde geline “kına yakmak” âdet olmuş ve bu özel gösteriye “kınagecesi” denmiştir. Boya olarak yaygın kullanımı dışında kınanın halk arasında ishal kesici ve kurt düşürücü ilaç olarak da değerlendirildiği bilinmektedir.
Kına ağacı ticari amaçlı olarak en çok Hindistan, Pakistan, Arabistan, Sri Lanka ve bazı Kuzey Afrika ülkelerinde yetiştirilir. Türkiye’de yetişmediğinden kına tozu bu ülkelerden, özellikle de Hindistan ve Pakistan’dan satın alınır. Ülkemizde “esmer kına” ve “yeşil kına” olmak üzere iki tip kınasatılmaktadır. Bunlardan ilki doğrudan kına yapraklarının kurutulup toz haline getirilmesiyle hazırlanan doğal bir üründür; İkincisine ise başka boyalar katıştırılarak sonradan yeşil bir renk kazandırılmıştır.
