Jelatin
Pelte kıvamındaki maddelere jel denir. Jelatin de, jel oluşturma özelliğine sahip bir hayvansal proteindir (bak. PROTEİN). Jelatin hayvan kemiklerinden ve derilerinden elde edilir. Deri ve kemikler önce küçük parçalara ayrılır ve sonra aside yatırılır. Asit, deri ve kemiklerin içerdiği, kollajen denilen yapışkan, lifli proteinin şişmesine neden olur. Daha sonra bu maddeler suda kaynatılır ve bunun sonucunda kollajen suyla birleşir, yani “hidratlanır”. Bunu izleyen buharlaşma sonucunda geriye jelatin kalır. Jelatin soğuduğunda katılaşır; katı jelatin toz, yaprak ya da tane haline getirilerek satışa sunulur. Jelatin, meyve sularıyla tatlandırılıp renklendirildikten sonra ılık suda eritilir ve soğumaya bırakılırsa, jöle denilen saydam pelte durumuna gelir. Jöle, pasta yapımında da yaygın olarak kullanılan bir besin maddesidir.
Jelatin, bir protein olduğundan kolayca sindirilir. Bu nedenle hastalar için uygun bir besindir. Jelatin et yemekleri, çorba, şekerleme ve tatlı gibi çeşitli yiyeceklerin yapımında kullanılır. Jelatinden, gıda sanayisinin yanı sıra, kozmetik ürünlerinin, merhem ve pastillerin, fotoğraf filmi ve kâğıtlarının, çeşitli boya ve tutkalların yapımında da yararlanılır.
Mersinbalığı ya da benzeri balıkların hava keselerinden çok arı bir jelatin elde edilir. Bu maddeye balık tutkalı denir.
