Enflasyon
Enflasyon paranın değerinin düşmesi demektir. Bu durumda örneğin, geçen yıl satın almış olduğumuz belirli malları bu yıl satın almak için daha çok paraya gereksinim duyarız. Malların fiyatları, onların para cinsinden değeridir. Enflasyonda fiyatlar hızla yükselir ve paranın değeri düşer.
Enflasyonun nedenleri ile ilgili olarak değişik kuramlar vardır. “Talep Enflasyonu” kuramı talebin piyasaya sürülen mallardan (arz) daha fazla olması durumunda enflasyon olacağını belirtir; çünkü insanlar istedikleri malları elde etmek için giderek daha fazla para harcarlar ve böylece fiyatlar yükselir. “Maliyet Enflasyonu” kuramına göre ise artan üretim maliyetleri fiyatların yükselmesine yol açar.
Enflasyonun bir başka nedeni de hüküm etlerin fazla kâğıt para basmasıdır. Borçlarını, harcamalarını kısarak ödemektense, para basarak ödemeye çalışan hüküm etler enflasyona yol açar. Bu nedenlerin yanı sıra malların bir ya da az sayıda işletmece üretilmesi durumunda, kendi aralarında anlaşan işletmeler üretimi belirli bir düzeyde tutarak fiyatları yükseltebilir.
Ülke ekonomisi üzerinde enflasyonun birçok olumsuz etkisi vardır. Bunların en önem lileri gelir dağılımı ve ödemeler dengesi üstündeki etkilerdir. Enflasyonla ortaya çıkan hızlı fiyat artışları ücret ve maaş gibi sabit gelirlileri geçim sıkıntısı içine sokar. Çünkü bu tür gelirler belirli süreler için önceden saptanır ve sık sık ayarlanmaz. Bu nedenle de bu gelir gruplarındaki insanlar ellerine geçen parayla her gün daha az mal alabilirler, yani yoksullaşırlar. Buna karşılık enflasyon dönemlerinde birdenbire büyük servetler kazanan insanlar da ortaya çıkar. Ayrıca enflasyonda alacaklılar zarara uğrarken, borçlular kârlı çıkar. Çünkü borç alman para geri ödendiği zaman değeri düşmüş olur. Bu nedenle enflasyondan önce büyük miktarlarda borç alan kişiler büyük kazanç sağlarlar.
Enflasyon sonucu ülke içinde üretilen malların fiyatlarının yükselmesi bu malların dış pazarlarda alıcı bulmasını güçleştirir ve satışların azalmasına yol açar. Öte yandan, yabancı mallar yerli mallara göre daha ucuz olacağı için yabancı ülkelerden daha çok mal satın alınır. Bunun sonucu olarak da bir ülkenin bir yıl içinde kazandığı ve harcadığı altın ve dövizlerin gösterildiği bir hesap olan ödemeler dengesi açık verir.
