Hidrofoil
Hidrofoil, gövdesinin altına takılı kızaklar üzerinde çok hızlı yol alabilen teknelerin genel adıdır. Gene hızlı bir tekne olan hidroplanlar da ise teknenin alt bölümü suyun üstünde kayarak ilerler. Hidrofoilli (sualtı kızaklı) teknelerde gövdenin altında, başa ve kıça bağlı kızaklar bulunur. Kızakların işlevi ve biçimi uçak kanatlarını andırır. Tekne su içinde hareket ederken kızakların yarattığı kaldırma kuvveti tekne gövdesini suyun dışına yükseltir. Belirli büyüklükteki bir kanatla sağlanan kaldırma kuvveti, havada sağlananın yaklaşık 800 katıdır. Bu nedenle hidrofoillerin tekne gövdesini suyun dışında tutabilmek için çok büyük olmaları gerekmez.
Gövde suyun üstüne çıktığı zaman, özellikle de deniz dalgalıysa, daha hızlı kayar; çünkü harekete karşı suyun gösterdiği direnç azalır. Böylece hidrofoilli bir tekne saatte 75 kilometrenin üstünde bir hızla yol alabilir. Aracın manevra yeteneği de çok yüksektir; hızla dönebilir ve kendi uzunluğunun yaklaşık iki katı uzaklıkta tam hızdan duruşa geçebilir. Geleneksel teknelere göre, çok daha az dalga yapar. Bu özelliğiyle, yüksek hızda yol alırken bile ırmak kıyılarının daha az aşınmasını sağlar.
Hidrofoilli teknelerin hafif olması gerekir. Bu da oldukça pahalı olan hafif alaşımların kullanılmasını gerektirir. Hafif yapısıyla hidrofoilli tekne yolcu ya da yük olarak kendi ağırlığının yaklaşık dörtte birinden fazlasını taşıyamaz. Teknenin hidrofoilleri ise çelikten ve sağlam olmalıdır; küçük bir teknede hidrofoillerin ağırlığı, bütün ağırlığın yaklaşık beşte birini bulur; büyük bir teknedeyse bu oran daha da yükselir. Hidrofoilli teknelerde de öbür gemilerde olduğu gibi, sualtında çalışan pervaneler vardır; teknenin yol almasını pervanenin doğurduğu itme gücü sağlar. Pervaneleri döndürmek için dizel motorları ya da gaz türbinlerinden yararlanılır.
İlk başarılı hidrofoil İtalyan Enrico Forlanini tarafından geliştirildi. Bu tekne 1906’da Maggiore Gölü’nde saatte 71 kilometrelik bir hıza ulaştı. 1907’de teknenin patentini (bak. Patent) Forlanini’den satın alan Alexander Graham Bell ve Casey Baldwin yaptıkları teknelerde merdiven biçimli hidrofoiller kullandılar. Bu hidrofoilli teknelerden biri, 1919’da, Nova Scotia’daki (Yeni İskoçya) Bras d’Or Gölü’nde saatte 114 kilometrelik bir hıza erişti. Hidrofoilli tekneler üzerinde çalışanlar arasında, 1930’larda Fransız V. Grunberg’in, II. Dünya Savaşı sırasında (1939-45) Alman Baron Hans Schertel von Burtenbach’ın adları sayılabilir.
Hidrofoiller ırmaklarda, büyük göllerde ve kıyılarda yolcu taşıma, gümrük, kıyı koruma, liman ve kolluk hizmetleri ile kurtarma işlerinde kullanılır.
