Ksilofon
Ksilofon, vurmalı çalgılar ailesinin bir üyesidir. Ksilofon sözcüğü Yunanca’da “tahta” anlamına gelen
ksylon ile “ses” anlamına gelen phone sözcüklerinden türetilmiştir. Bir sehpa üzerine iki sıra olarak, büyükten küçüğe doğru dizilmiş, yassı, tahta çubuklardan oluşur. Çubukların her biri ayrı notalara akortludur. Bu nedenle ksilofon trampet ya da davul gibi yalnızca ritim tutmakta kullanılan vurmalı çalgıların tersine, melodilerin seslendirilmesinde kullanılır. Çubuklara, uçları keçe ya da plastikle kaplanmış bir çift tokmakla vurularak çalınır. Çubukların alt yüzüne açılan yivli oluklara her çubuğun boyuna uygun, ses yükseltici borular yerleştirilmiştir. Tokmakla vurulduğunda titreşen çubuk, borunun içindeki hava sütununu da titreştirerek sesin yükselmesini sağlar. Ses genişliği dört oktavdır.
Ksilofonun öteki orkestra çalgılarından kolayca ayırt edilebilen, kendine özgü bir sesi vardır. Müzik parçalarında genellikle özel bir etki yaratmak amacıyla kullanılır. Fransız besteci Saint-Saens, İskeletlerin Dansı adlı yapıtında iskeletlerin kemik tıkırtısını çağrıştırmak için Rus besteci Stravinski ise Petruşka adlı bale müziğinde, kuklaların dansı bölümünde, ksilofon kullanmıştır.
Ksilofon Endonezya’da gambang, Afrika’da ve Latin Amerika’da marimba adıyla bilinir. Latin Amerika’da kullanılan marimba ksilofona benzer, ama nota sayısı daha azdır ve yumuşak uçlu tokmaklarla çalınır. Ksilofona benzeyen bir başka çalgı da başlangıçta farklı sesler çıkaran çanlardan oluşan glockenspiel'dir. Bu çalgı sonradan sesleri akortlu bir dizi çelik çubuktan yapılmaya başlandı. Glockenspiel tahta, ebonit, bazen de metal tokmaklarla çalınır. Ses yükseltici boruları yoktur. Bazı modern caz gruplarında kullanılan vibrafon da ksilofona benzer. Bir dizi çelik dilden oluşan vibrafon, metal tokmaklarla çalınır. Elektrikle çalışan döner paletler, ses yükseltici boruları sürekli açıp kapayarak kesintisiz ve dalgalı bir ses elde edilmesini sağlar.
